We spraken Danny Boyle en Young Fathers over de nieuwe Trainspotting

In Edinburgh is een berg die wordt aanbeden door de lokale bevolking. Ze zeggen dat de naam van de berg, Arthur's Seat, uit het verhaal van King Arthur komt. Stelletjes wandelen naar boven en laten liefdesslotjes achter aan de metalen hekken boven op de berg. Het uitzicht is prachtig.

In T2 Trainspotting rent de fitte, volledig afgekickte Renton (gespeeld door Ewan McGregor) met gemak de berg op, op enkele meters gevold door de zweterige Spud (Ewen Bremner). "Als je stopt met drugs moet je een andere obsessie vinden," zegt Renton, "zoals hardlopen." Bovenop de berg storten ze neer en kijken ze uit over Edinburgh. Twintig jaar geleden renden ze schreeuwend door die kleine straatjes, zakten ze high weg in hoogpolige tapijten en werden ze daarna weer uitgespuugd door de meest ranzige plees in kroegen.

"Jezus man, Edinburgh is net Rio of Kaapstad," zegt regisseur Danny Boyle (ook bekend van Slumdog Millionaire en The Beach) enthousiast, terwijl hij wiebelt op zijn voeten. "Je hebt die gigantische berg, en de historische stad is daaromheen gebouwd. Het is een stevige wandeling omhoog, met een fraai uitzicht. Als het weer omslaat is het er levensgevaarlijk, mensen vallen letterlijk naar beneden. Je voelt dat die berg een gigantische natuurlijke kracht heeft. We hadden een prachtige dag toen we daar aan het filmen waren."

De eerste Trainspotting speelt zich grotendeels binnen af, in groezelige pubs, clubs, en drugsappartementen, en de film werd voornamelijk geschoten in Glasgow, maar dus ook in Edinburgh. Nu zijn de personages twintig jaar ouder en niet meer aan de heroïne, hoewel ze nog steeds van drugs houden. In T2 Trainspotting nemen ze je mee door Edinburgh, en de stad is veranderd sinds de eerste film.

"Nou ja, de stad is niet echt veranderd," zegt Boyle, "omdat het een beschermde historische stad is. Maar de energie is wel veranderd. Vergeleken met 1996 zijn er veel meer studenten. De stad was toen braver en er waren vooral rijkeluiskinderen die medicijnen studeerden. Die zijn er nog steeds, maar er is nu veel meer diversiteit. De stad is bruisender en meer Europees. Het is gewoon leuker nu, ik had het erg naar mijn zin toen ik er zes maanden woonde."

Ik zit in een hotel in het centrum van Londen met Boyle en de hiphopgroep Young Fathers, die de soundtrack van T2 Trainspotting hebben gemaakt. "Herinner je je de kritiek nog van mensen die vonden dat Trainspotting een slecht beeld van Edinburgh gaf?" vraagt G Hastings van Young Fathers aan Boyle. "Een lokaal krantje schreef volgens mij dat de film alleen maar over heroïne ging. Dat was echt naar man."

Boyle herinnert het zich nog goed. Maar ondanks die kritiek zorgde de film ervoor dat er veel toeristen naar de stad kwamen, en niet van het soort dat iets geeft om het theaterfestival Fringe, waar de stad om bekend is. De kritiek dat de film alleen over drugs gaat, gaat voor T2 ook niet op. Boyle heeft zijn best gedaan om Edinburgh zo eerlijk mogelijk te beelden.

"Wanneer je ergens een film maakt moet je je onderdompelen in de lokale gemeenschap," zegt Boyle. "Je moet mensen ontmoeten en geen vreemdeling zijn." Geboren Edinburgher Irvine Welsh, schrijver van de romans Trainspotting en Porno, waarop T1 en T2 gebaseerd zijn, stelde Boyle voor aan lokale maatschappelijk werkers die met de hiv-problematiek te maken hebben gehad. "We hadden een update nodig over de drugsproblemen in de stad sinds de eerste film," zegt Boyle. "Ik ontmoette een kerel die een film had gemaakt over zijn eigen leven, echt wreed en briljant gemaakt. Ik heb hem aangenomen als regisseur van alle omgevingsshots."

Boyle heeft een duidelijke visie op de ethiek van filmmaken: "Je komt aan met een grote zak geld en geeft het uit in de stad. De crew doet dat ook met dagvergoedingen. Dus er is een economisch voordeel voor de locatie waar je filmt. Dat is de reden dat steden graag filmmakers aantrekken. Maar er moet ook een cultureel voordeel zijn, dus niet alleen voor de middenstand maar voor iedereen. Zo was er een kerel die op de bovenste verdieping van een van de woontorens in Greendykes woonde. Hij was en is nog steeds heroïneverslaafd. We praatten veel met hem en gebruikten zijn huis als locatie, omdat we hem dan geld konden geven. Anderzijds is er ook een gevaar: filmmaken kan ongelofelijk koloniaal zijn."

Koloniaal? Boyle grijpt me bij mijn schouders en schudt me door elkaar om zijn punt duidelijk te maken. "We strijken neer, pakken wat we pakken willen en dan vertrekken we weer. Daarna hoor je nooit meer iets van ons! Nee, we proberen om dat niet te doen. Of nou ja, je doet het eigenlijk wel, maar toch proberen we om het niet te doen."

Het duurde best lang om T2 in de bioscoop te krijgen. Tien jaar geleden probeerde John Hodge, de scenarioschrijver van beide films, al een verfilming van Porno te maken, maar uiteindelijk is er unaniem besloten om de film toch niet te maken. Tien jaar daarvoor hadden Boyle en McGregor ruzie gehad omdat Leonardo DiCaprio gecast was als hoofdrolspeler van The Beach in plaats van McGregor. Het was een behoorlijke deuk in de speciale werkrelatie die Boyle en McGregor hadden.

"Daarna schreef John iets veel persoonlijkers," zegt Boyle. "Renton zei daarin dingen als 'Ik ben 46 en de lul' en 'Ik heb nog 30 jaar te gaan en wat de fuck moet ik doen?' Ik zag John daarin terug. Hij liet het boek meer los en schreef meer vanuit de filmpersonages. Dat was echt veel beter, en daarom hebben we de film toch gemaakt. Dit script konden we naar onze jongens sturen, ze zouden het goed vinden."

Critici en fans waren bang dat T2 een slap aftreksel zou worden van het legendarische Trainspotting. Voor veel mensen is die film een stukje cultureel kapitaal dat gelijk staat aan Nirvana of The Catcher in the Rye. Miljoenen jongeren hadden een 'Choose Life'-poster op hun kamer hangen. Voor jongeren die opgroeiden in Edinburgh was de film, zoals Kayus Bankole van Young Fathers zegt, "een bijbel."

"De film was iets om trots op te zijn, een soort inwijding in de grotemensenwereld," zegt Alloysious Massaquoi. "Ik childe altijd met oudere jongens die de film vet vonden. Trainspotting was een megapopulaire film over de plek waar ik opgroeide, en zaten er Schotse mensen in." G Hastings voegt toe: "Het was de eerste keer dat ik iemand in een film hoorde praten zoals ik praatte. Irvine Welsh had een cameo. Hij komt uit hetzelfde gebied als ik, dus hij sprak met een Noord-Edinburghs accent. Ik kan me niet voorstellen hoe het is om de film te zien als je niet uit Edinburgh komt."

Een van de redenen waarom de originele film zo goed is, is de soundtrack. Boyle was naar eigen zeggen "fucking goed" in het samenstellen van soundtracks. Tegenwoordig vindt hij dat moeilijker. "Als je ouder wordt ken je minder bands. Mensen noemen nu bands en dan denk ik: wie zijn dat?"

De muziek van Young Fathers is "de hartslag van Edinburgh", zegt Boyle. "Pas achteraf, toen we al met de promotie bezig waren, besefte ik dat Young Fathers voortkomt uit dezelfde bron als waar Irvine Welsh zijn verhalen en personages uit putte. Dat zorgt voor een sterke connectie tussen de twee films en de stad. We gebruiken drie of vier van de tracks van Young Fathers, maar we hadden de hele film ermee kunnen vullen."

Niet alleen de muziek moest goed zijn, de acteurs moesten ook weer een topprestatie neerzetten, net als twintig jaar terug. "Ze waren bang, dat kon je zien," zegt Boyle. "Ze wilden niet dat het slecht werd, dat zou erg gênant zijn." In een poging om het overweldigende karakter van de eerste film te kopiëren, verwijst de T2 extreem vaak naar het origineel. Er zijn flashbacks, er wordt voortgebouwd op oude verhalen en Renton probeert een geüpdatete "Choose Life"-speech te geven.

"Er zit maar één minuut van Trainspotting in T2," zegt Boyle. "Het lijken er meer, maar dat is niet zo. We gebruiken die beelden als referentiepunt. De acteurs wisten dat ze er schraal bij zouden afsteken. Maar welke veertiger ziet er beter uit dan toen hij twintig was? Dat contrast maakt het allemaal realistischer. Acteurs denken vaak dat ze anders zijn dan de rest, maar toch worden ook zij ouder. Iedereen ondergaat datzelfde lot."

T2 Trainspotting is een mooie film over een groep mannen die een slappe poging doen het verleden van zich af te schudden. Renton keert terug naar Edinburgh vanuit Amsterdam, en vijftien minuten later vervalt heel de groep in oude patronen. Dat komt ook door de locatie: als ze Edinburgh toch eens konden verlaten, dan zouden ze ook hun bedwelmende patronen en sociale verbanden kunnen doorbreken, en hun destructieve gedrag kunnen veranderen.

"Ik kom uit Manchester, en het is daar hetzelfde," zegt Boyle. "Je denkt: ik ga weg en dan verbeter ik mijn leven. Maar je eindigt toch weer waar je begon. Ze zeggen dat 93 procent van de Britten sterft binnen een radius van 11 kilometer van waar ze geboren zijn."

'T2 Trainspotting' draait vanaf donderdag 16 februari in de bioscoop.