Afrofuturisme: een betere wereld voor gediscrimineerde zwarte Amerikanen

‘De ruimte’ was in de jaren ‘70 en ‘80 nogal in de mode. En toevallig was er in die tijd een muziekgenre dat hier helemaal bij aansloot: het afrofuturisme. Toch leefden deze mensen destijds niet in het hier en nu. Ze hadden het liever over de toekomst. Een toekomst zonder de strijd en onderdrukking waar ze al jaren mee te maken hadden. In deze haast psychedelische utopie waren onderwerpen zoals muziek, funk, dans, creativiteit, intelligentie en de strijd tussen goed en kwaad het gesprek van de dag.

De kleding waarin deze mensen voor de dag kwamen was op z’n zachtst gezegd onconventioneel te noemen. Alles zag er futuristisch en een tikkeltje vreemd uit. Hoewel de eerste technoliefhebbers liever naar Europa keken voor inspiratie, en die hippies en rockers er ook niets van moesten hebben, was het voor zwarte Amerikanen een mooi alternatief voor de kleding die ‘wit’ Amerika droeg.

Ook bood het afrofuturisme de zwarte Amerikaanse gemeenschap een kans om zichzelf te uiten in een tijd dat gescheiden onderwijs en discriminatie op de banenmarkt de sociale, politieke en economische voorzieningen van de zwarte Amerikanen onder druk zette.

De kledingstijl bestond uit een flinke dosis oud-Egyptische kleding, gecombineerd met futuristische brillen, gekleurd haar en alles wat er ook maar een beetje scifi uitzag. Waar het oorspronkelijke afrofuturisme heel kleurrijk en metalig was, ging het later meer om de samensmelting tussen mens en machine. Want een combinatie van mens en machine is natuurlijk veel machtiger dan die zielige hippies en crimineeltjes.

The Last Angel of History.

Deze pretentieuze documentaire uit 1996 gaat over de futuristische stromingen binnen de zwarte Amerikaanse muziek. Onder andere George Clinton, Derrick May en Goldie geven je—terwijl de presentator je in elkaar doet krimpen van plaatsvervangende schaamte—een goed overzicht van de muziek, de ideeën en de bijbehorende stijl.

Sun Ra.

Space Is The Place.

De stijl van Sun Ra is vrij episch. Hij combineerde zijn metallic look met capes, hoeden en aliensieraden. Als de nieuwe Mozes wil hij alle zwarte Amerikanen transporteren naar een betere wereld. Een soort Exodus, dus.

Lee Scratch Perry.

Strikt gesproken kan Lee Scratch Perry niet als afrofuturist beschouwd worden. Toch kan je, zodra je zijn geluid hebt gehoord, niet ontkennen dat hij van een andere planeet komt. Daarbij draagt hij wel futuristische brillen, verft hij zijn haar en heeft hij al zo’n dertig jaar geen matchende outfit meer aangehad. Hoewel dit ook kan komen door de grote hoeveelheid wiet die hij heeft gerookt. Soms raken psychedelica en scifi een beetje in elkaar vervlochten.

Het moederschip landt op het podium.

Het repertoire van Parliament en Funkadelic draait om een Jezusachtig ruimtekind die de funk brengt (het ontstaan en de energie van het leven), en Sir Nose D’Voidoffunk, die een einde wil maken aan de funk, omdat hij te cool is om te dansen. Hij is de uitvinder van het placebosyndroom, dat unfunkiness veroorzaakt. Een aandoening die iedereen dom maakt, en ervoor zorgt dat ze niet meer willen dansen. Toen P-funk tegen het einde van de jaren ‘70 groot was, predikten ze dat het ruimtekind met het moederschip op het podium zou landen.

De video van 'Planet Rock'.

Je kunt Afrika Bambaataa qua mode niet helemaal als afrofuturist bestempelen. Hoewel ook hij weleens een oud-Egyptisch-space-alien pakje droeg. Zijn muziek was echter onmiskenbaar afrofuturistisch.

Rammellzee.

Rammellzee noemde zichzelf een gothic futurist vanwege zijn soundsystem-vlammenwerper-outfit. Hij dacht dat graffiti-artiesten, net als middeleeuwse monniken, in staat waren om de muzikale en mystieke kracht van woorden tot leven te brengen. Dat hij eigenlijk een latino was leggen we maar even naast ons neer. Het gaat om het idee.

MF DOOM.

Deze man weet tenminste hoe je de juiste accessoires bij elkaar raapt. En is één van de beste voorbeelden van het hedendaagse afrofuturisme.