Landen op Mars wordt makkelijker dankzij deze nieuwe zwaartekrachtkaart

Altijd al willen weten hoe de binnenkant van Mars eruit ziet? Dankzij een nieuwe zwaartekrachtkaart die gisteren gepubliceerd werd door NASA kan dit. Nou ja, bij wijze van spreken dan: de kaart is niet gebaseerd op daadwerkelijke opnamen van de binnenkant van Mars, maar op een soort röntgenfoto's die de onzichtbare zwaartekrachtvelden van Mars onthullen.

Net zoals bij alle planeten het geval is, is het oppervlak van Mars niet volledig vlak: er zijn diepe dalen en ravijnen, en heuvels en bergketens. Het effect hiervan is dat de zwaartekracht van de planeet anders is op verschillende plekken. Boven een berg bijvoorbeeld is de zwaartekracht sterker dan boven een ravijn.

De rode plekken op de kaart staan voor een relatief hoge zwaartekrachtssterkte en de blauwe voor lage. De witte plekken zijn enorme vulkanen. De kaart bevat belangrijke informatie voor toekomstige reizen naar Mars, aangezien fluctuaties in de zwaartekracht van een planeet invloed hebben op (het landen van) ruimtevoertuigen.

"De zwaartekrachtkaart zal heel nuttig zijn als we Mars gaan verkennen, want hoe meer kennis we hebben over de fluctuaties in de zwaartekrachtvelden van de planeet, hoe preciezer een ruimtevoertuig in de juiste baan rond de planeet gebracht kan worden," zei Antonio Genova van het Massachusetts Institute of Technology (MIT), hoofdauteur van het onderzoeksrapport dat hierover is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Icarus. Genova is werkzaam op het Goddard Space Flight Center van NASA.

De kaart is gebaseerd op 16 jaar aan data die is verzameld door NASA's 'Deep Space Network': drie verschillende ruimtevoertuigen die rond de rode planeet cirkelen (de Mars Global Surveyor, de Mars Odyssey en de Mars Reconnaissance Orbiter). Het heeft maar liefst twee jaar gekost om de data te analyseren en een correct computermodel te bouwen, aangezien de effecten van zwaartekrachtfluctuaties op een ruimtevoertuig heel klein zijn. Bovendien zijn er ook andere krachten die hier invloed op hebben waar rekening mee gehouden moest worden, zoals het effect van zonlicht en de aantrekkingskracht van de atmosfeer van Mars.

De nieuwe kaart is een grote verbetering ten opzichte van eerdere kaarten, omdat hij veel gedetailleerder is. Daarnaast heeft de kaart ook bijgedragen aan het beeld van wetenschappers van de oppervlakte en binnenkant van Mars.

"We hebben zwaartekrachtfluctuaties op een schaal van slechts honderd kilometer in kaart weten te brengen, en hebben daarnaast de dikte van de korst van Mars bepaald op een schaal van 120 kilometer," zei Genova. "De hogere resolutie van de kaart helpt ons om te begrijpen hoe de korst van Mars door de eeuwen heen veranderd is."

Het team van Genova heeft ook geobserveerd hoeveel massa zich verplaatst tussen de noord- en zuidpool als het seizoen verandert, en heeft de langstaande hypothese dat Mars een buitenkern van gesmolten gesteente heeft bevestigd op basis van data over veranderingen in de dikte van de korst en de aantrekkingskracht van nabijliggende hemellichamen.

De nieuwe kaart zal dus niet alleen van pas komen bij toekomstige missies naar Mars, maar leert ons ook meer over hoe Mars er precies uitziet en waarom. Daarnaast is het natuurlijk ook gewoon een mooi en interessant plaatje van de illustere rode planeet. Een planeet die we, als we science fiction mogen geloven, ooit ons tweede thuis zullen noemen.