Duikers hebben een ontzettend goed bewaard menselijk skelet gevonden in een wereldberoemd scheepswrak van 2100 jaar oud, zo blijkt uit een nieuw onderzoek dat maandag werd gepubliceerd in Nature. Het scheepswrak kreeg haar bekendheid doordat er het mechanisme van Antikythera, de oudste analoge computer, werd gevonden.Het scheepswrak bij Antikythera is een 40 meter lang Romeins koopvaardijschip dat ergens in de eerste eeuw voor Christus, onder het bewind van Julius Caesar, zonk. Archeologen denken dat het schip in botsing is gekomen met de klif van het Griekse eiland Antikythera, waar het wrak naar is vernoemd.
Advertentie
"We denken dat het zo'n harde botsing was," vertelde onderwater archeoloog Brendan Foley, co-directeur van het Antikythera evacuatieteam, in Nature. "En dat mensen vast kwamen te zitten onder het dek."Nadat de brokstukken van het schip op 54 meter diepte werden gevonden in 1900, werd het wrak al snel bekend vanwege de grote hoeveelheid luxegoederen, die waarschijnlijk bestemd waren voor rijke Romeinen.Hoewel er ontzettend veel artefacten zijn gevonden door de jaren heen, blijft de grootste vondst het schijnbaar anachronistische uurwerk. Dit wordt gezien als de meest geavanceerde technologie die is overgebleven uit de klassieke oudheid. Het oude Griekse uurwerk bestaat uit veel bronzen tandwielen om de cycli van de zon, maan, een aantal planeten, zonsverduisteringen en zelfs de Olympische Spelen bij te houden.
Opgravingen in de zeebodem in het gebied blijven ook tegenwoordig nog nieuwe vondsten opleveren. Slechts een paar weken geleden, op 31 augustus, vonden onderzoekers het graf van een van de noodlottige slachtoffers van de schipbreuk.Het bergen van stoffelijke resten uit een oud wrak dat onderwater ligt is ontzettend zeldzaam. De meeste lichamen gaan op in de oceaan of spoelen weg door de stroming, voordat onderzoekers ook maar de kans krijgen om een lichaam te bergen.Maar omdat deze persoon was begraven onder ongeveer een halve meter scherven van aardewerk en zand, is het grootste deel van het skelet nog intact: inclusief de botten van twee armen, twee bovenbenen, een aantal ribben en een gedeelte van de schedel met tanden.
Advertentie
"We zijn ontzettend blij," zegt Foley. "Voor zover we weten is dit de eerste keer ooit."
Als het team erin slaagt om het DNA uit de botten te halen, zal het de eerste keer zijn dat een lichaam uit een oud scheepswrak genetisch wordt geanalyseerd. Hoewel er eerder menselijke resten uit het Antikythera scheepswrak kwamen in 1976 – gevonden door Jacques Cousteau – werden die monsters behandeld met chemicaliën voor het behoud, of verontreinigd. Hierdoor konden ze niet gebruikt worden voor een DNA-analyse. (Omdat het ontleden van DNA een relatief nieuwe technologie is, bewaarden we eerst geen monsters in goede staat voor deze techniek).Door te kijken naar de grootte van de bovenbenen, denkt het team dat het slachtoffer een man was. Op het moment van schrijven wachten onderzoekers nog op het groene licht van de Griekse autoriteiten voor de DNA-extractie, aangezien het lichaam in Griekse wateren is gevonden. Door het genetische analyse kan veel informatie aan het licht komen, zoals het geslacht, de afkomst en het uiterlijk van het slachtoffer."Wie waren de mensen die 2000 jaar geleden over de Middellandse zee voeren?" vertelde Hannes Schroeder, een antiek-DNA analist van het Natuurhistorisch Museum van Denemarken, aan Nature. "Misschien was één van hen een astronoom en eigenaar van het mechanisme."Voorlopig hebben onderzoekers het lichaam de naam "Pamphilos" gegeven, een naam die in een van de gevonden wijnglazen stond gegrift. Hoe toepasselijk, dat mensen in de Romeinse tijd het ook nodig achtten hun eigendom te labelen.
Door je in te schrijven voor de VICE nieuwsbrief ga je ermee akkoord dat je elektronische communicatie van VICE ontvangt die soms advertenties of gesponsorde content kan bevatten.
Als het team erin slaagt om het DNA uit de botten te halen, zal het de eerste keer zijn dat een lichaam uit een oud scheepswrak genetisch wordt geanalyseerd. Hoewel er eerder menselijke resten uit het Antikythera scheepswrak kwamen in 1976 – gevonden door Jacques Cousteau – werden die monsters behandeld met chemicaliën voor het behoud, of verontreinigd. Hierdoor konden ze niet gebruikt worden voor een DNA-analyse. (Omdat het ontleden van DNA een relatief nieuwe technologie is, bewaarden we eerst geen monsters in goede staat voor deze techniek).Door te kijken naar de grootte van de bovenbenen, denkt het team dat het slachtoffer een man was. Op het moment van schrijven wachten onderzoekers nog op het groene licht van de Griekse autoriteiten voor de DNA-extractie, aangezien het lichaam in Griekse wateren is gevonden. Door het genetische analyse kan veel informatie aan het licht komen, zoals het geslacht, de afkomst en het uiterlijk van het slachtoffer."Wie waren de mensen die 2000 jaar geleden over de Middellandse zee voeren?" vertelde Hannes Schroeder, een antiek-DNA analist van het Natuurhistorisch Museum van Denemarken, aan Nature. "Misschien was één van hen een astronoom en eigenaar van het mechanisme."Voorlopig hebben onderzoekers het lichaam de naam "Pamphilos" gegeven, een naam die in een van de gevonden wijnglazen stond gegrift. Hoe toepasselijk, dat mensen in de Romeinse tijd het ook nodig achtten hun eigendom te labelen.