Alles wat we weten over de kunst in Nocturnal Animals

Dit artikel bevat spoilers voor Nocturnal Animals, maar ook heel veel leuke kunstfeitjes. 

De tweede speelfilm van modeontwerper Tom Ford is in veel opzichten een kritisch succes. Het verhaal draait rond een manuscript – met de titel “Nocturnal Animals” – van de fictieve schrijver Edward Sheffield. Hoofdpersoon Susan Morrow, gespeeld door Amy Adams, is de ex van Sheffield en werkt als galeriehouder in Los Angeles. Wanneer zij het concept van Sheffield’s debuutroman onder ogen krijgt, voert het haar, deels fictief en deels waargebeurd, door haar verleden met de schrijver – en alle complexe gevoelens die daarbij komen kijken.

Naast het verhaal valt ook de kunst van Nocturnal Animals in de smaak. Morrow is vrijwel constant omringd door beroemde hedendaagse kunst. Wanneer ze het manuscript ontvangt, hangt er een chaotisch schilderij van Sterling Ruby in de achtergrond. In het openingsshot zie je de magenta variant van de Balloon Dog van Jeff Koons met een heftruck ernaast, waardoor je direct een gevoel van teloorgang meekrijgt.

De film zit vol cadeautjes voor kunstliefhebbers, met onder meer werk van Calder (23 Snowflakes), Currin (Nude in Convex Mirror), Hirst (Saint Sebastian, Exquisite Pain), Motherwell (Untitled (Elegy)), Schnabel (Untitled) en natuurlijk Andy Warhol (Shadow). De om en nabij vijftien hedendaagse kunstwerken in Nocturnal Animals zijn het meer dan waard om samen tentoongesteld te worden, waardoor je je gaat afvragen hoe het de filmmakers is gelukt om zoveel kunst – sommige stukken zijn alleen al meerdere miljoenen waard – bij elkaar te krijgen. The Creators Project sprak met Shane Valentino, de production designer  van de film en hij gaf ons een klein lesje ‘kunst in Nocturnal Animals’.

The Creators Project: Hoe belangrijk was kunst in het maken van de film?
Shane Valentino: Ontzettend belangrijk. Al in de tweede vergadering maakte Tom duidelijk dat hij heel veel originele kunstwerken in de film wilde. De enige werken die nog ‘gemaakt’ moesten worden waren het videokunstwerk van de opening en het schilderij met “REVENGE” erop.

Had je hiervoor al ervaring met het plaatsen en cureren van kunst?
Ik heb aan het San Francisco Art Institute gestudeerd en ik ben Master of Fine Arts. Zodoende heb ik al twee tentoonstellingen mogen cureren. Ik kan wel zeggen dat die ervaring erg veel invloed heeft op hoe ik nu het maken van een film benader. Ik probeer de kunst in mijn films veel meer te laten zijn dan alleen de aankleding van de set. Ik probeer het in te zetten als een extra laag die de betekenis van de film versterkt en verrijkt.

Hoe specifiek waren de wensen van Tom Ford?
Tom wilde in het specifiek drie kunstwerken: de Balloon Dog van Jeff Koons, 23 Snowflakes van Alexander Calder en het schilderij met REVENGE erop. Alle andere stukken die in de film voorbij komen zijn het resultaat van heel lang overleg tussen ons twee. Gelukkig had ik wat meer tijd voor de voorbereiding dan gewoonlijk en daarom konden Tom en ik goed bepalen welke thematiek we het beste met kunst konden versterken. Sommige kunstwerken hebben we uit de persoonlijke collectie van Tom Ford gehaald en anderen hebben we van particuliere verzamelaars kunnen lenen. In het huis van de Holts zie je Tony Smith, Julian Schnabel, Joan Mitchell, Robert Polidori, en Jack Pierson. En de in de villa van de Morrows hangt Sterling Ruby, Ed Ruscha, Robert Longo en ander werk dat we direct van kunstenaars konden lenen of waarvoor een sponsorcontract is afgesloten. Naast de particuliere verzamelingen hadden we een hoop andere manieren om aan de kunstwerken te komen.

Sommige kunstenaars stuurden hun werk direct op naar de art directors – Richard Misrach, Stephen Shore, Larry Fink, Cindy Sherman en Asger Carlson. De galerie van John Currin stuurde ons bijvoorbeeld een bestand op van Nude in Convex, wat we vervolgens zelf op canvas hebben laten afdrukken. Na het draaien hebben we de reproductie teruggestuurd en de galerie heeft het doek vervolgens zelf vernietigd. Red Curve van Ellsworth Kelly is het enige werk dat we niet mochten gebruiken. Tom Ford had het al in zijn verzameling, maar we kregen geen toestemming van de kunstenaar om het in de film te tonen. We wilden dit graag tegenover Nude in Convex Mirror in het kantoor van Susan Morrow hangen. Uiteindelijk kwam er toch toestemming, maar toen hadden we de scène helaas al geschoten. Hoewel alle beelden ervan zijn weggeknipt, hebben we in plaats daarvan Portrait of Agostino van Richard Misrach gebruikt, een werk uit de serie Pictures of Paintings.

Heeft de hoeveelheid kunst in de film het maken van de film moeilijker gemaakt? Of had je veel aan Tom Ford’s vriendjes in de kunstwereld?
We hebben verschillende kunsthandelaren bij het omgaan met de kunstwerken betrokken – Mark Bradford, Aaron Curry, Alexander Calder, John McLauglin en Robert Motherwell. Sommige stukken waren zo duur dat we hulp hebben moeten inschakelen voor het vervoeren en installeren van de kunstwerken. De connecties van Tom waren echt onmisbaar. Ik kan me op zijn minst twee kunstenaars herinneren die hij heeft gebeld voor toestemming – Damien Hirst voor St. Sebastian, Exquisite Pain en Jeff Koons voor de Balloon Dog. Ze hadden bijzonder weinig interesse om mee te werken toen we ze op de gewoonlijke manier benaderden. Toen Tom belde en uitlegde hoe belangrijk hun kunstwerken voor de film waren, heeft ze dat overtuigd. Hij is ook erg charmant en overtuigend. Dit zijn wel uitzonderingen, want meestal was het genoeg om alleen de naam ‘Tom Ford’ te noemen.

Hoe zit de relatie tussen de kunst en het verhaal precies in elkaar?
We hebben geprobeerd om te laten zien hoe de wereld van Susan – de kunst die haar omringt en haar opleiding als kunsthistoricus – de basis vormde voor wat er in West-Texas plaatsvond. We vroegen ons af of, en hoe, de kunstwerken die ze bekeek haar fantasie zouden beïnvloeden. Het is bijvoorbeeld geen toeval dat het huis dat Tony via de snelweg bereikt nadat zijn familie hem is afgenomen, lijkt op een foto van John Divola. En de stand-off tussen Ray en Tony lijkt op een foto van Richard Misrach. Naarmate we meer wisselen tussen de werkelijkheid en de fantasie, zie je dat kunst voor Susan ook meer betekenis krijgt. Wanneer Susan even blijft staan voor de sculptuur van Damien Hirst, St. Sebastian, Exquisite Pain, zie je hoe haar kwetsbaarheid haar in staat stelt om echte schoonheid te ervaren. Op een bepaalde manier legt het bloot hoe ze liefde heeft vermeden en wat daarvan het gevolg is.

Welk kunstwerk uit de film is je favoriet?
Mijn lievelingsstuk is “Desert Fires #153” van Richard Misrach, de foto in de hal van het huis van Susan Morrow. Het is een verwijzing naar het eerste moodboard dat we voor de film maakten. Tom was daar ook erg enthousiast over, niet alleen omdat het een stuk is uit zijn eigen collectie, maar omdat het erg bij paste bij wat we met de film wilden overbrengen: wanhoop, verwarring en angst. Op de foto zie je iemand een geweer richten op een ander, die vrolijk naar de kijker staart. Door de rook en het vuur van de omgeving is het een hele sombere foto, terwijl het best grappigs had kunnen zijn in een andere omgeving. Daardoor ontstaat er juist een bepaald soort spanning. Diezelfde spanning zie je terug tussen Tony’s familie en de bende van Ray in de snelwegscène.

In hoeverre was er sprake van interactie tussen de acteurs en de kunstwerken? Wat vonden zij ervan?
Amy Adams was het meest met de kunstwerken bezig, bijvoorbeeld in de scène met St. Sebastian, Exquisite Pain – een stier die is doorboord met pijlen. Dat stuk was trouwens eigenlijk een CGI-sculptuur. Het echte stuk is een onderdeel van de permanente collectie van de Goss-Michael Foundation. We hebben een VFX-expert naar Dallas gestuurd om het stuk digitaal in kaart te brengen en het te fotograferen, zodat we het naderhand digitaal konden toevoegen. Amy stond dus de hele tijd naast een blauw scherm in die scène.

Morrow Gallery:

Videoprojecties en beelden – ontworpen en geproduceerd door Tom Ford en de kunstafdeling van Nocturnal Animals.

Het huis van de Morrows:

Zwembadrand - Jeff Koons, Balloon Dog, 1994-2000 (Beeld)
Hal - Richard Misrach, "Desert Fire #153 (Man with Rifle)," 1984 (Photograph)
Eetkamer - Sterling Ruby, geen titel
Woonkamer - Robert Motherwell, Untitled (Elegy), 1950-1956 (Schilderij) / Aaron Curry, Untitled, 2011 (Beeld) / Andy Warhol, Shadow, 1980 (Schilderij)
Slaapkamer - Mark Bradford, Untitled, 2015 (Schilderij) / Alexander Calder, 23 Snowflakes, 1956 (Beeld)
Kantoor - John Currin, Nude in Convex Mirror, 2015 (Schilderij)

Het huis van de Holts:

Oprit - Tony Smith, geen titel, geen datum (Beeld)
Hal - Joan Mitchell, Looking for a Needle, 1958 (Schilderij) / Julian Schnabel, Untitled, 2008 (Schilderij)
Woonkamer - Robert Polidori, Death of Marat, 1985 (Foto) / Robert Polidori, Salle de Bain Marle Antoinette, 2006 (Foto)
Eetkamer - Jack Pierson, Torse de’Atlete Marble, 2010 (Foto)

Museum in Los Angeles:

Lobby - Damien Hirst, Saint Sebastian, Exquisite Pain, 2007 (Beeld)
Gang - "Revenge" Schilderij, ontworpen en geproduceerd door Tom Ford en de kunstafdeling van Nocturnal Animals.

Bekijk meer van het werk van Shane Valentino op zijn website of volg hem op Instagram.