Voor sommige mensen betekent kerstmis samenkomen met familie en doen alsof iedereen elkaar aardig vindt. Voor anderen is kerst een excuus om van onder een dekentje Home Alone 2 te kijken om te zien hoe die kleine etter die later aan de drugs raakte de boeven dit jaar weer te grazen neemt (spoiler: hetzelfde als de vorige keer dat je die film keek).

Voor sommige mensen heeft kerst echter een heel andere betekenis. Zij grijpen terug op de oude traditie van het lichtfeest, die stamt uit de tijd dat de Noormannen hier nog de dienst uitmaakten. Die mensen proberen wat licht in deze donkere dagen te brengen door een gooi te doen naar het wereldrecord kilowattuurverbruik. Ze hangen hun huizen van kelder tot dak vol met alle kerstversiering en -verlichting die ze maar te pakken kunnen krijgen. Dat kun je kitscherig noemen, maar het getuigt ook van toewijding (en veel vrije tijd).

We gingen langs bij de meest (pot)sierlijk versierde kersthuizen van Nederland, en spraken met de bewoners.

“Ik heb eigenlijk helemaal niks met kerst, maar het voelt anders zo kaal”, lacht Willem van de Kraats, bewoner van de Eikstraat 57 in het Soesterkwartier in Amersfoort. Al vijftien jaar lang staat zijn huis bekend als kerstparadijs. “Ik hou van de willekeur, als ik een nieuw verlichte Rudolf op de markt scoor dan leg ik die er gewoon bij. Maar je moet natuurlijk wel eerst kijken of het niet vloekt met de rest.”

Jurgen Bollen uit Alken laat weten dat hij al zo’n 25.000 euro heeft geïnvesteerd in het versieren zijn ouderlijk huis. “In totaal hang ik 70.000 ledlampjes op en versier ik dertig kerstbomen,” aldus de 24-jarige Jurgen. “Sommige meiden uit de buurt verklaren me voor gek. Maar die blik wanneer ik ze meeneem om het te laten zien is onbetaalbaar.”

Het pronkstuk van Herman en Rob’s kerstcollectie is het erkervormige kerstdorpje. Een van de redenen dat het stel uit Leiderdorp besloot een uitbouw te nemen, was om het kerstdorp verder uit te breiden. “Ik heb nog steeds geen spijt, want nu klopt het dorpje gewoon,” vertelt Herman. Rob lijkt de enige te zijn die het stel met beide benen op de grond kan houden: “Het dorp wordt zeker niet groter, want de woonkamer moet wel een beetje leefbaar blijven.”

Kees Filippo uit Santpoort-Noord is de afgelopen twaalf jaar dermate goed in zijn vak geworden dat hij jaarlijks door het dorpsbestuur ingeschakeld wordt om het hele dorp te verfraaien met kerstverlichting. Aan zijn huis is goed te zien waarom. Ook de overige bewoners van de Hoofdstraat vragen regelmatig om zijn kerstadvies. “Het gezin van mijn pas overleden overbuurman vroeg of ik, uit eerbetoon voor hem, hun huis even strak en vrolijk kon verlichten. De beste man was namelijk net zo verslaafd aan de kerst als ik.”

Of het nou gaat om een ‘Santa’s Home’-kerststal in de voortuin of een compleet kerstpoppenhuis in de woonkamer: het hele jaar door knutselt Wilma Stikkelorum er op los. “Ik begin al op 1 januari met het voorbereiden van de kerstversiering. Mijn doel is om elk jaar een beetje extra kerst in huis te halen. Wilma’s man heeft een aantal maanden voor Kerst niks meer te zeggen in huis: “Als ik het ook maar in mijn hoofd haal om zelf een kerstbal op te hangen krijg ik een strenge blik van mijn vrouw.” Ook op de wc ontkomt de visite niet aan de kerstgedachte, want dit jaar heeft Wilma een kerstmankussentje op de kop getikt en haar eigen kerst-wc-papier ontworpen.