FYI.

This story is over 5 years old.

Kunst

In elk van deze bijbelnoten staat een minuscuul bijbelverhaal uitgesneden

Ze zijn zo groot als een walnoot, kunnen openklappen en tonen dan een bijbeltafereel in minutieus houtsnijwerk.

Afbeeldingen via

Misschien heb je er nog nooit van gehoord, maar het bestaat al lang. Best wel heel lang. De Nederlandse bijbelnoot - beter bekend als de gebedsnoot, stamt af van de periode rondom het breukvlak tussen de Middeleeuwen en de Renaissance, kortom begin 1500. De 'noten', gemaakt van palmhout, zijn zo bijzonder omdat ze in uiterst minutieus detail bijbelverhalen uitbeelden.

De noten, ontworpen om aan een rozenkrans te hangen, werden door de aristocratie in heel Noord-Europa gebruikt om op ieder moment van de dag de sculptuur open te klappen en zo gevoelsmatig dichter bij God te staan.

Advertentie

“Enkele eerste bezitters van de gebedsnoot – en aanverwante microsculpturen – stammen allemaal uit één atelier in Nederland dat omstreeks 1510 – 1535 actief is geweest,” zegt Frank Scholten, sculptuurcurator bij het Rijksmuseum en bijzonder hoogleraar Museumbeleid en Collectievorming aan de Vrije Universiteit, aan The Creators Project. “De vroegst bekende bezitters zijn mensen als Koning VIII van Engeland, keizer Karel V, zijn tante Margaretha van Oostenrijk, en Francois Le Puy, de hoogste prior van de Karthuizers in Europa. En verder nog veel meer vooraanstaande edelen in de Nederlanden.”

De mini-sculpturen zijn inmiddels hun religieuze doel kwijt, maar nog behoorlijk in trek bij verzamelaars. Bij het Britse veilinghuis Sotheby’s kocht een anonieme verzamelaar in 2012 een gebedsnoot voor ruim 180 duizend euro. Recent onderzoek suggereert dat het gebeeldhouwde palmhout zijn religieuze waarde verloor, omdat de bijbelnoten door de jaren heen kleiner werden en daardoor onpraktischer werden in het gebruik.

Bekijk hieronder de gebedsnoten, die stuk voor stuk voorbeelden zijn van meesterlijk vakmanschap. Of breng een bezoek aan Het Rijksmuseum, dat zelf twee gebedsnoten in bezit heeft.

Lees ook:

Kijk deze kuikentjes eens heavy metal zijn

Neem een microscopische reis naar het binnenste van een edelsteen

Dit is (niet) de duurste foto ter wereld