Een zee van lasers splijt het dorre woestijnlandschap van de San Andreasbreuk

Gewapend met een kofferbak vol computers, lasers en een stroomaggregaat, rijdt de Berlijnse kunstenaar Robert Seidel door de woestijn rondom de San Andreasbreuk. Terwijl hij langs een paar golf- en tennisbanen komt, vraagt hij zich hardop af “wie het eigenlijk in zijn hoofd heeft gehaald om luxe sportresorts in een woestijn te bouwen?” De kritiek is niet nieuw en werd eerder al door anderen geuit. Seidel heeft zelfs wel iets gemeen met de bouwers van de sportparken: beide partijen nemen geen genoegen met de woestijn zoals die nu is. En beide partijen zijn op zoek naar manieren om de woestijn naar hun hand te zetten.

Voor zijn nieuwe kunstwerk Magnitude verkende Seidel het dorre en stoffige landschap met een stel lasers, die hij vervolgens met een extreem lage sluitertijd fotografeerde. Daarna exposeerde hij het werk via Epicenter Projects, een relatief jong project dat nieuwe manieren van exposeren onderzoekt, door tijdelijke kunstwerken alleen op hun website tentoon te stellen.

Waar Seidel eerder met experimentele film, video-installaties en projecties werkte, heeft hij voor dit project alleen lasers gebruikt. "Het is een medium dat perfect geschikt is om de uitgestrektheid van een maanloze woestijnnacht mee te belichten."

“Het gebruik van lasers maakt het mogelijk om groot te denken, ik hoefde amper rekening te houden met afstanden,” vertelt Seidel aan The Creators project. Voordat hij bij de plek aankwam waar hij de uiteindelijk foto's zou maken, probeerde hij nog een paar andere locaties uit in de woestijn. “Door de grote ruimte die ik daar had, kregen de foto’s een live-element: ik scheen met de laser over de rotsformaties en begon vervolgens te tekenen. Je kon de uiteindelijke tekeningen pas zien in de foto (met lage sluitertijd) die er aan het einde van gemaakt werd. Het patroon wat ik tekende was daarom nooit helemaal hetzelfde. Dat maakte iedere foto weer uniek.”

Onder de pracht van zijn laserlandschappen schuilt een diepere gedachte: Seidel wil de relatie tussen technologie en de woestijn onderzoeken. “Met behulp van laserinferiometrie worden tegenwoordig bijvoorbeeld tektonische afwijkingen ontdekt, die op hun beurt weer kunnen helpen in het op tijd signaleren van aardbevingen," vertelt hij. "Zeker hier in Californië wordt zulke techniek veel gebruikt omdat er hier twee tektonische platen op elkaar botsen. Daarnaast zijn er ook bedrijven als LIGO die met behulp van lasers de door Einstein voorspelde zwaartekrachtsgolven proberen te ontdekken. De laser is dus een veel gebruikte technologie in de woestijn."

Seidel’s lasertekeningen borduren voort op het surrealistische concept van het ‘automatisme,’ waarin men zich laat inspireren door het onderbewuste deel van je hersenen, als onderdeel van het creatieve proces. In dit specifieke geval liet Seidel zich inspireren door de grafieken van tektonische metingen aan de hand van de Schaal van Richter. “De Schaal van Richter was voor mij het perfecte startpunt van waaruit ik mijn eigen creativiteit de vrije loop kon laten gaan. Door telkens te beginnen bij lijnen en patronen die op metingen van bevingen lijken, zit er een bepaalde eenduidige lijn in de serie."

De dreigende ondertoon van rampspoed geven Magnitude een scherp randje, wat ook niet zo vreemd is gezien het kille toekomstbeeld van de kunstenaar zelf. “Aangezien de steden zo exponentieel groeien, denk ik dat het woestijnlandschap in de toekomst een dystopie wordt, omdat het onderhouden van de infrastructuur in de woestijn te kostbaar wordt. Het verdwijnen van dit voormalige vakantieoord bij Salton Sea illustreert dat.” Bij mij komen meteen de vervuilde woestijnlandschappen uit Mad Max en Dune naar boven…

Inmiddels is Seider alweer bezig aan zijn volgende project. Voor 2015 staan onder andere filmvertoningen, zelf-gecureerde tentoonstellingen, een solotentoonstelling en een decorontwerp op de planning. Hij moest zijn geliefde woestijn dus even alleen laten, zegt hij bijna treurig. "Magnitude was zeker een van m’n hoogtepunten van dit jaar.”

Bekijk hier een video waarin Seidel zijn werkwijze uitlegt, met daaronder nog enkele paar screenshots uit de film.

Bekijk hier de volledige serie en ga voor meer van Seidel naar zijn website.