FYI.

This story is over 5 years old.

Muziek

Met het 4DSOUND System van Max Cooper hoor je muziek alsof het fysiek aanwezig is

Muren van geluid die door de ruimte heen bewegen en muziek die op je neervalt alsof het regent.

Tijdens ADE zal de Engelse producer/dj Max Cooper op maar liefst drie verschillende evenementen het 4DSOUND System laten horen. Woensdag 15 oktober kun je het experimentele geluidssysteem zelf ervaren in het Compagnietheater, donderdagmiddag 16 oktober geeft hij een masterclass en vrijdagnacht 17 oktober draait hij in Roest. Om je alvast een voorproefje te geven van wat je daar allemaal kunt verwachten, en je te overtuigen dat je daar dus echt heen moet, interviewde wij Cooper over zijn missie om een nieuwe dimensie aan geluid toe te voegen.

Advertentie

Als mensen het hebben over een vierde dimensie, gaat het meestal over een psychedelische ervaring of een sciencefiction wereld – in ieder geval altijd iets dat buiten onze normale, vertrouwde werkelijkheid bestaat. Vaak worden die ervaringen dan visueel beschreven, misschien wel omdat mensen de neiging hebben om wat ze zien beter te onthouden dat wat ze horen. Maar met het nieuwe en in Amsterdam ontwikkelde geluidssysteem 4DSOUND System is muziekproducer Max Cooper er in geslaagd om het concept van een andere dimensie nu te introduceren in de wereld van geluid.

Beeld via

“Mensen realiseren zich vaak niet hoeveel informatie ze via hun oren binnenkrijgen,” zegt Cooper, wiens neurologische benadering tot muziek perfect past bij zijn PhD in biologie. Om het sterke effect van geluid aan ons te illustreren geeft hij het voorbeeld van  kappersgeluiden: "Als je met je ogen dicht naar een stereo-opname van een kapper luistert, word je na een tijdje helemaal gek omdat je denkt dat er echt iemand je haar aan het knippen is. Het is een hele vreemde en tegelijkertijd overtuigende ervaring."

Cooper wil die sonische mogelijkheden nu inzetten door zijn nieuwe album Human – een album met een even warme als mechanische sound – overal op de wereld te laten horen. Om te beginnen deze week in Amsterdam.

“Het 4D-systeem, en veel van mijn andere werk, heeft betrekking op het creëren van een meeslepende, ruimtelijke muziekervaring," zegt hij. "Het gaat uit van een psycho-akoestiek en de kracht van geluid om onze perceptie van de werkelijkheid vorm te geven. De bedoeling is om met dit nieuwe audiosysteem een alternatieve ruimte te maken die mooi, ontspannen, schokkend en op sommige momenten zelfs oncomfortabel kan zijn."

Advertentie

Cooper wil de luisteraar zo onderdompelen in een “zee van geluid en gevoelens.” Het 4DSOUND System creëert dit effect door middel van zestien pilaren van ieder vier meter lang, die geplaatst zijn op verschillende hoogtes op en onder de vloer.

"Via speciale software kun je de muziek voor de driedimensionale voorstelling van de ruimte vormgeven, waarbij je voor ieder geluid de vorm, richting en positie in de zaal kunt kiezen," legt Cooper uit. "De software berekent hoe intens de muziek uit de verschillende speakers moet komen, waardoor het mogelijk wordt dat je bijvoorbeeld ook geluiden van onder je voeten of buiten de zaal hoort."

Cooper denkt dat het 4D-geluidssysteem een volledig nieuwe “bouwsteen aan de grondbeginselen van de muziek” kan toevoegen, dat traditioneel gebaseerd is op ritme, klankleur, harmonie, melodie en dynamiek. Cooper vult die muzikale fundamenten aan met nieuwe ruimtelijke mogelijkheden, door na te denken over wat de fysieke manifestaties van geluid in een ruimte kunnen zijn, en hoe de muziek tijdens een show door het publiek reist.

De manier waarop geluid in een 4D-ruimte wordt ervaren, heeft ook effect op de wijze waarop de muziek afgespeeld moet worden. “Je moet totaal anders denken,” zegt hij. “Als ik een bepaald nummer wil laten werken, moet ik mezelf eerst afvragen: als dit muziekstuk een fysieke entiteit zou zijn, welke vorm zou het dan hebben?"

Wanneer een openingsnummer bijvoorbeeld klinkt alsof het regent, zal Cooper op zoek gaan naar een ruimtelijk effect waarbij het lijkt alsof de muziek in duizenden afzonderlijke druppels in de zaal neervallen. De volgende track kan voelen als een muur van geluid, waardoor Cooper het 4D-systeem op zo'n manier zal manipuleren dat er "fysieke muren van geluid die door de zaal bewegen."

Advertentie

De maker van de Lemur touch-screen controller, Liine, bracht Cooper in contact met de makers van het 4D-sound system – 4D Sound Group in Amsterdam.“Liine vertelde me over dit verbazingwekkende nieuwe systeem en dat ik er een keer naar zou moeten kijken,” herinnert hij zich. “Dus ging ik een keertje langs en ik was gelijk verkocht.”

“Ik hou van het ruimtelijke en visuele aspect van muziek, en 4D-geluid helpt je om ieder muziekstuk in een ruimtelijke vorm te gieten, " legt hij uit. "Het 4DSOUND System creërt zo een muzikale ruimte waar je zelf doorheen kunt lopen en overal verschillende onderdelen van de muziek kan aantreffen. Ieder nummer wordt iets dat echt in de ruimte bestaat, die je zelf kun ontdekken door er tussen te staan."

Cooper laat weten dat het geluid niet eens meer uit de speakers lijkt te komen. In feite merk je als luisteraar de speakers helemaal niet op. Het enige wat ze horen, in Coopers woorden, zijn “de vreemde geluiden die door de lucht zweven, geluiden waar je doorheen kunt lopen alsof het wolken zijn."

“Het kan een enorm overweldigend en vol 3D-geluid geven, zegt Cooper over de technologie. “Ze noemen het 4D-geluid omdat de geluiden niet alleen geplaatst kunnen worden binnen de driedimensionale ruimte, maar ook nog eens door de tijd bewegen. De geluiden vliegen letterlijk rond, terwijl ze ook nog eens van vorm en intensiteit veranderen tijdens die reis door de ruimte.

Advertentie

Mocht je niet de mogelijkheid hebben om erbij te zijn tijdens een van de drie ADE-momenten waarop je dit geluidssysteem zelf kan ervaren, dan heeft Cooper nog dit voor je: een nieuwe set met abstracte 4D-stereo-opnames. “Als je naar die opnames luistert met een koptelefoon op, krijg je een idee van hoe zoiets zal klinken in een 4D-systeem," zegt hij. "Ik noem ze audio sculptures omdat het geen normale muziekstukken zijn, ik heb ze alleen gemaakt om te laten zien wat het systeem kan."

Cooper benadrukt dat we pas in de begindagen van 4D-geluid zitten. Als in-house artist bij de 4D Sound Group gaat hij de komende tijd samen met andere artiesten op zoek naar wat er nog meer mogelijk is in de vierde dimensie van geluid. Om te beginnen aanstaande woensdag in het Compagnietheater in Amsterdam dus. Wij zijn er klaar voor.

Beeld via

Voor meer info over Max Cooper en zijn nieuwe album Human bezoek je zijn website: http://maxcooper.net/