Hoe kan design het leven van vluchtelingen dragelijker maken? Die vraag staat centraal bij de Refugee Challenge, een designwedstrijd van What Design Can Do, de VN Vluchtelingenorganisatie (UNHCR) en de IKEA Foundation. In totaal stuurden 631 nationale en internationale ontwerpers hun ideeën in, en op 1 juli worden de vijf winnaars bekend gemaakt tijdens What Design Can Do Live in Amsterdam. In deze serie spreken we alvast met de makers van een paar van de meest veelbelovende projecten.
Advertentie
In oktober 2015 kwam de Syrische vluchteling Hassan in Rio de Janeiro terecht. Hij was alleen, had nauwelijks iets bij zich en verstond geen woord Portugees. Maar een andere taal sprak hij wel: hij was behoorlijk handig in de keuken. Samen met andere vluchtelingen begon hij voedsel op straat te verkopen, waarmee hij meteen in contact kwam met de lokale bevolking, een netwerk opbouwde en na verloop van tijd zijn plek vond in zijn nieuwe thuisland.Voedsel als middel voor sociale integratie – als het voor Hassan werkt, waarom dan ook niet voor meer van zijn lotgenoten? Dat dachten Jennifer Kinnunen, Marie Legleye, Camille Marshall, Elias Sougrati toen ze het project Eat & Meet ontwikkelden. Het idee van dit gezelschap van architecten en ontwerpers, afkomstig uit Canada, Frankrijk en Marokko, is om stadsbussen om te bouwen tot voedseltrucks, waarin vluchtelingen gerechten uit hun eigen keuken klaarmaken en verkopen in Europese steden.
De bus bestaat voor de ene helft uit een keuken, en voor de andere uit een ruimte waarin sociale activiteiten kunnen worden georganiseerd. “Idealiter worden er zowel snacks, lunch- en avondgerechten geserveerd,” licht het team toe in een email. “Dan moet je denken aan bijvoorbeeld falafel, couscous, curry en bulgur. In het begin zullen het vooral meeneemgerechten zijn, maar we willen op den duur ook op bestelling werken.”Het doel van het project is tweedelig: de vluchtelingen worden geholpen om een plek in de samenleving te krijgen, en de lokale bevolking maakt kennis met de culturele achtergronden van haar nieuwe medebewoners. Het team wil het concept testen door eerst één bus door Europa te laten rijden, en daarna over te gaan op grotere aantallen. De bus bezoekt verschillende straathoeken in verschillende steden, maar zal ook met een grote regelmaat op dezelfde plekken terugkeren – zodat ook de lokale bevolking de kans krijgt om de bus meerdere keren te bezoeken.
Advertentie
De plattegrond voor de bus
Hoe vindt die culturele uitwisseling dan concreet plaats? Allereerst is er het idee om iedere week een nieuw recept te presenteren, en op flyers te verspreiden. Op die flyer staat ook het persoonlijke verhaal van de kok achter het gerecht. “Het is vooral de bedoeling dat mensen een beeld krijgen van het leven van de koks vóórdat ze op de vlucht moesten, zodat ze zich goed met hen kunnen identificeren. En als we genoeg recepten hebben verzameld, zouden we er bijvoorbeeld ook een boek van kunnen maken.”“Bij Hassan hebben we bovendien gemerkt dat lokale bewoners vanzelf op de bus afkwamen, en oprecht in de vluchtelingen geïnteresseerd waren. Veel mensen kwamen terug om ze woordjes Portugees te leren, en om zelf wat van het Arabisch op te steken.” Omgekeerd kunnen de vluchtelingen ook activiteiten organiseren in de sociale ruimtes, zoals dus kookworkshops, maar ook voorlichtingsbijeenkomsten of filmavonden.Dat hoeven ze overigens niet helemaal zelf te doen, want het plan is om systematisch samen te werken met lokale ngo’s, die een begeleidende rol moeten spelen. Tot de potentiële partners van het project behoren organisaties als Refugee Community Kitchen en Les Cuistots Migrateurs, die kunnen adviseren hoe de koks en verkopers op een makkelijke manier aan voedsel komen, maar ook aan hoe ze hun producten überhaupt in de markt kunnen brengen. Ook wil het team graag samenwerken met partijen uit de private sector, zoals het Londense mobiele restaurant Vegan Route.
Door je in te schrijven voor de VICE nieuwsbrief ga je ermee akkoord dat je elektronische communicatie van VICE ontvangt die soms advertenties of gesponsorde content kan bevatten.
