Afbeeldingen met dank aan Marie-Louise Diekema en Tim Olland
Hoe kan design het leven van vluchtelingen dragelijker maken? Die vraag staat centraal bij de Refugee Challenge, een designwedstrijd van What Design Can Do, de VN Vluchtelingenorganisatie (UNHCR) en de IKEA Foundation. In totaal stuurden 631 nationale en internationale ontwerpers hun ideeën in, en op 1 juli worden de vijf winnaars bekend gemaakt tijdens What Design Can Do Live in Amsterdam. In deze serie spreken we alvast met de makers van een paar van de meest veelbelovende projecten.
Advertentie
De een noemt vluchtelingen ongewenste gelukszoekers, de ander benadrukt juist dat het weerloze slachtoffers zijn met een uitzichtloze situatie. Maar welke beelden er ook van hen worden geschetst – zelf hebben ze er nauwelijks wat over te zeggen. Vluchtelingen zijn overgeleverd aan wat journalisten schrijven, wat fotografen vastleggen en wat media publiceren. Maar welk beeld zouden ze zelf het liefst van zichzelf terugzien?Die vraag stond aan de basis van het project van reclameduo Marie-Louise Diekema en Tim Olland. Hun inzending heet Reframe Refugees en is een online beeldbank voor en door vluchtelingen: alle foto’s zijn door vluchtelingen zelf gemaakt tijdens hun tocht of aangekomen op bestemming, en kunnen worden doorverkocht aan mediabedrijven, zoals kranten, websites en blogs.“Vluchtelingen worden in de media vaak getypeerd als hulpeloze slachtoffers,” vertelt Diekema aan de telefoon. “Zo worden ze in een passieve rol geduwd. We hopen dat te veranderen door ze zelf de controle te geven.”“In de media zie je nauwelijks hoe vindingrijk en creatief vluchtelingen doorgaans zijn,” gaat Diekema verder. “En zo’n 90 procent beschikt over een smartphone, dus waarom zou je daar geen gebruik van maken?”Kan iedereen dan zomaar foto’s toevoegen aan dit platform? “In principe wel, maar voordat ze gepubliceerd worden, gaat er eerst een kwaliteitscheck overheen. Niet om te filteren op inhoud, want dan doen we precies wat juist niet de bedoeling is, maar puur om te kijken of het publiceerbaar is.”
Advertentie
Iedereen die een foto uploadt, voegt hier zelf een korte omschrijving aan toe. Zodra de kwaliteit van de foto gewaarborgd is, kan deze worden aangekocht door kranten, websites en tijdschriften. Die mediabedrijven betalen voor de foto door te doneren aan een zelf te kiezen goed doel dat zich inzet voor vluchtelingen.
Diekema en Olland – die met dit project ook al de eerste plaats behaalden bij de ADCN Talent Awards in april – hebben niet de minste partners op het oog: World Press Photo en National Geographic. Laatstgenoemde geeft zelf ook fotografieworkshops aan vluchtelingen, wat voor Reframe Refugees alvast een mooi aanknopingspunt is.Er is natuurlijk geen garantie dat mediabedrijven op dit fotoplatform niet alsnog juist de foto’s eruit pikken die het stereotiepe beeld – de vluchteling als passief slachtoffer – bevestigen. Vaak wordt beeld geselecteerd op basis van een nieuwsverhaal dat er al ligt, en als dat verhaal zelf al stereotypebevestigend is, brengt een foto daar weinig verandering in. “Maar het platform is er gelukkig niet alleen om beelden te zoeken voor bij een artikel,” zegt Diekema. “Het is ook een plek waar je nieuwe, persoonlijke verhalen kunt tegenkomen.”Bekijk hier meer informatie over Reframe Refugees en hier over de Refugee Challenge.Daar kan je zelf trouwens ook bij zijn. Vul hier je e-mailadres in om kans te maken op een gratis kaartje. Meer Refugee Challenge-projecten: De oplossing voor werkloze vluchtelingen: stuur ze (digitaal) naar Estland In deze winkelruit zie je jezelf als een Syrische vluchteling Wat als vluchtelingen hun eigen Google Maps zouden hebben?
Door je in te schrijven voor de VICE nieuwsbrief ga je ermee akkoord dat je elektronische communicatie van VICE ontvangt die soms advertenties of gesponsorde content kan bevatten.
