Een Nederlandse architect en zijn plan om een woestijnstad van zeezout te bouwen

De gemiddelde dystopische toekomst van de wereld heeft al snel iets te maken met moordlustige robots of wereldwijde epidemieën. Een minder spectaculair maar zeker niet minder reëel scenario is dat van een te droge wereld. De mensheid zal in de komende eeuw namelijk te maken krijgen met een tekort aan schoon drinkwater en tegelijkertijd breiden woestijnen zich in rap tempo uit als gevolg van klimaatverandering. Architectuurstudent Eric Geboers ziet in die twee wereldproblemen een ultieme kans voor zijn The Salt Project, een ambitieus afstudeerproject aan de TU Delft dat zout wil gebruiken als duurzaam bouwmateriaal.

“Er wordt heel veel onderzoek gedaan naar het ontzilten van zeewater om aan de groeiende drinkwaterbehoefte te voldoen,” vertelt Geboers over de telefoon. “Daarbij ontstaat nu een afvalstroom in de vorm van zeer zout water, dat met dure pijpleidingen weer terug de zee in wordt gepompt, met alle gevolgen van dien. De zoutconcentratie in het zeewater wordt te hoog, waardoor het zeeleven afsterft. Daarom wilde ik kijken wat we met die afvalstroom kunnen doen. En ik studeer architectuur, dus dan kom je al snel bij architectuur uit.”

Op FabCity in Amsterdam – waar innovatieve oplossingen voor de stad van de toekomst getoond worden – kun je nu de eerste oogsten van dat idee zien: twee stoelen gemaakt van uit zeewater gewonnen zout. De stoelen, liefkozend SaltPups genoemd, worden gemaakt van een oplossing van zout, water en een polymeer. Het materiaal wordt hard door het op een temperatuur van zeventig graden te bakken in een droogoven.

Het eerste prototype is alweer een beetje afgebroken, vertelt Geboers (“niet sterk genoeg”), maar de tweede is al wat steviger. Samen met een team vrijwilligers is hij nu het bouwmateriaal aan het verbeteren. “We zijn bezig met een reeks van twintig prototypes van dezelfde stoel, waarbij we iedere keer experimenteren met verschillende wapeningen, receptverhoudingen, baktemperaturen et cetera.”

De volgende stap is om grotere constructies te bouwen, het liefst op locatie in de woestijn. Zo heeft Geboers een plan om een hele zoutstad te gaan bouwen. Hoe realistisch is dat? “Het is natuurlijk een toekomstvisie, maar het helpt wel om erover na te denken. Het werkt heel goed om technologieën die nu al voorhanden zijn te extrapoleren naar de toekomst: zonnecellen worden steeds goedkoper en die werken het beste in de woestijn, algen [die het polymeer produceren] worden steeds belangrijker en we zijn nu al in staat om dingen met zout te bouwen. Allemaal ontwikkelingen die zouden kunnen leiden tot die zoutstad. Of het er precies zo uit komt te zien dat weet ik natuurlijk niet, waarschijnlijk niet, maar dat doet er ook niet zo erg toe. Het is vooral een mooie stip op de horizon om naartoe te werken.”

Zout als bouwmateriaal brengt een paar mooie voordelen met zich mee. “Ten eerste is het heel wit, wat in warme gebieden fijn is omdat het zonlicht weerkaatst. En het is vrij sterk, zeker als je er organische bogen en koepels mee bouwt.” Het materiaal kan goed tegen drukkrachten, maar een stuk minder tegen trekkracht. De vorm volgt daaruit. “Wat ook heel bijzonder is, is dat het materiaal een beetje doorzichtig is. Als het dun genoeg is schijnt er licht doorheen. Dat is een superbijzondere eigenschap waarmee je hele nieuwe architectuur kunt maken. Zo kun je bijvoorbeeld spelen met wanden die van dik naar dun lopen of mozaïeken waar je licht doorheen laat schijnen.”

Het is typisch Hollands om de zee als inspiratiebron te gebruiken. Maar toch denk je als Nederlander bij het horen van een stoel van zout ook al snel aan één ding: regen. Staat zo’n stoel er nog wel als je hem een keertje vergeet binnen te zetten? “De stoelen die we nu hebben zijn nog volledig onbewerkt dus die lossen na verloop van tijd gewoon op inderdaad. We zijn nu aan het testen of we de stoelen het beste waterbestendig kunnen maken door een component aan het recept toe te voegen, of dat een dunne beschermlaag beter werkt.”

Geboers wil de stoelen straks verkopen om het geld voor grotere bouwwerken bij elkaar te krijgen. “We zijn al bezig om iets voor te bereiden voor de wereldtentoonstelling in Dubai in 2020, maar het liefst wil ik al eerder aan de slag. Het is tijd om dit op te schalen.”

Ga naar de website van The Salt Project voor meer informatie.