IDFA Doclab: {The And} confronteert je met de diepste krochten van je relatie

In samenwerking met IDFA presenteren we de toekomst van de documentaire. Wil jij naar een documentaire die draait op IDFA? Wij mogen 4 x 1 festivalvoucher weggeven waarmee je naar een voorstelling naar keuze kan (wissel de voucher in bij één van de IDFA-kassa's). Mail je naam en telefoonnummer naar contestnl@vice.com en zet in het onderwerp 'IDFA'.

In de nieuwe interactieve IDFA Doclab-documentaire {The And} van Nathan Phillips en Topaz Adizes zien we een aantal koppels die elkaar om de beurt een serie van de meest intieme en ongemakkelijke vragen over hun relatie stellen. Om elkaar vervolgens recht in de ogen aan te kijken en die vragen glashard en eerlijk te beantwoorden.

Openheid en relaties? Eng. Gelukkig kun je je van tevoren voorbereiden door op de website eerst zelf een aantal vragen te beantwoorden, variërend van 'How would you decorate a big apartment?' tot 'What is watching porn to you?' en 'How do you feel when your partner gets hit on?'. Op basis van je antwoorden genereert {The And} een op maat gesneden documentaire uit het beschikbare beeldmateriaal, speciaal voor jou.

Vanavond zal {The And} eenmalig live gepresenteerd worden tijdens Doclab Live: Love & Other Digital Sins in de Brakke Grond (20:00 uur, Rode Zaal), waarin de diepste krochten en tranendalen uit je eigen relatie zullen worden bezocht – ten overstaan van honderden andere mensen. Ook ik weet nog steeds niet hoe dat vanavond precies in zijn werk zal gaan, aangezien Topaz en Nathan er zeker van willen zijn "dat de bezoeker er zonder verwachtingen naartoe gaat." Gelukkig waren ze over Skype wel iets openlijker over het doel van hun project.

The Creators Project: Heren, jullie zetten in {The And} koppels tegenover elkaar. Dat is toch niets nieuws?
Topaz: We zagen hoe relaties en de manier waarom we intiem met elkaar omgaan in deze tijd op fundamentele wijze zijn veranderd. Een van de redenen dat we als mens relaties hebben is om onze levens met elkaar te delen, en dat doen we door te communiceren. Toch zijn we soms bang om te praten, omdat we denken dat een conflict de relatie kan kapotmaken. Ik bedoel, is het niet interessant dat koppels graag naar relatietherapie gaan om daar hun gevechten uit te vechten?

En hoe hebben jullie dat vertaald naar een interactieve documentaire?
Topaz: In {The And} kijken de koppels elkaar aan terwijl ze gefilmd worden. Maar we moesten ook nadenken over de vorm. De inhoud gaat over deze intieme momenten, dus hoe creëren we een ervaring die dit intieme gevoel het dichtst benadert? We schoten het daarom in een driehoeksopstelling waarbij je elk van hun gezichten kunt zien.

Nathan: Het zorgt ervoor dat een groot deel van {The And} zich afspeelt binnen die ongelofelijk intieme ruimte. Maar we wilden dat de kijker zelf ook deel van die intimiteit zou uitmaken. Daarom besloten we om er een interactieve ervaring van te maken, waarbij jouw deelname en perspectief bepalend zijn voor het verhaal van de film die je kijkt. Door de documentaire op de kijker aan te passen, ziet iedereen dus ook een persoonlijke versie, die geheel bepaald wordt door je stemming op dat moment.

En hoe werkt dat op de website?
Nathan: Aan de hand van de eerste vragen die je beantwoordt op onze website creëren we een profiel van je. Het is niet het meest vernuftige staaltje technologie dat er is, want we gebruiken geen informatie over je lengte, leeftijd, of waar je vandaan komt, maar we zien het meer als een manier waarin we elkaar definiëren in bijvoorbeeld een gesprek met elkaar, dus de vragen zijn expres wat dubbelzinnig.

Kun je een voorbeeld geven?
Nathan: Ons systeem zou bijvoorbeeld kunnen vragen, ‘Ben je een einzelgänger of een feestbeest?’ Er zijn bepaalde associaties die je linkt aan elk van deze termen. Je krijgt een beeld van hoe zo’n iemand zich kleedt, hoe hij of zij sociaal is, in wat voor buurt hij of zij woont, welke auto hij of zij rijdt.

Elk van onze vragen hebben we zo een ‘tag’ gegeven. Hierdoor krijg je op de website telkens een genuanceerde persoonlijke documentaire van anderhalf minuut te zien. Als kijker mag je vervolgens zelf bedenken waarom jij juist deze bepaalde op maat gesneden docu’s te zien krijgt, maar hopelijk denk je ook ‘Ik weet precies wat degene bedoelt’.

Bij deze minidocu’s krijg je geen lineaire verhaalstructuur voorgelegd, maar ontmoet je mensen buiten enige context om en word je geforceerd om hun woorden in je op te nemen. Je krijgt een inzicht die je normaal niet krijgt, omdat je niet bekend bent met hun levenswijze.

Welke vorm zal het live-event op IDFA precies krijgen?
Nathan: Dat bestaat uit twee personen, een publiek en vragen. Op IDFA nemen we deze regels en passen we het toe op het hele publiek. Het is dus zeker niet iets wat je eerder hebt meegemaakt. Het zou kunnen escaleren: laatst deden we dit in Harlem, waar een koppel ruzie kreeg en iemand de zaal verliet, mensen verstopten zich, etc. Het is geen website of een film, maar een ervaring.

Topaz: En elke ervaring heeft een hoofdidee, maar we voeren dit op verschillende manieren uit aan de hand van hoe de omgeving is.

Nathan: Je kunt gevoelens niet filmen of in een ervaring stoppen. We moeten het dus laten voelen, niet alleen laten zien.

Oké, maar wat gebeurt er nou echt op IDFA?
Nathan: We kunnen het jou wel vertellen, maar mensen moeten er zonder verwachtingen naartoe gaan. Iedereen wordt in ieder geval op een bepaalde manier betrokken. En er zijn risico’s aan verbonden.

Mysterieus. Kun je me misschien dan vertellen hoe eerdere voorstellingen zijn verlopen?
Nathan: Vorige week bijvoorbeeld. Onze presentatie duurde maar een half uur, maar het publiek zelf bleef bijna twee uur langer doorgaan. Tegen het einde werd het een heel eerlijk en diep gesprek met een stel mensen over relaties. Er waren veel koppels aanwezig die ongelofelijk veel met elkaar begonnen te delen. Ik leerde zeker iets, en praatte er die avond nog met mijn vrouw over. De ervaring wordt gevormd door degenen die het bezoeken.

Wat zijn jullie verwachtingen van een Nederlands publiek?
Nathan: Europees publiek is meestal wat gereserveerder dan een Amerikaans publiek, denk ik. Dat is spannend. Het doel is niet om van je relatie een spektakel te maken. Maar elk koppel zoekt liefde en wil die ervaring delen.

Waar zou een vervolg van {The And} over kunnen gaan?
Topaz: The Washington Post heeft ons idee inmiddels bijna woord voor woord gekopieerd, met het verschil dat het nu niet over relaties maar over het N-word gaat. Maar de manier waarop wij dit hebben geschoten geeft ruimte om de juiste vragen te stellen. Het zorgt dat er spanning ontstaat.

Wat hopen jullie dat er vanavond gaat gebeuren?
Nathan: Ik hoop er zelf persoonlijk iets van te leren. Het is geen passief entertainment. Ik wil Interstellar graag in IMAX zien, maar ik vind het nog spannender om {The And} te beleven met een stel onbekende mensen – ik krijg hopelijk een spiegel voorgehouden en nieuwe gedachten over relaties die ik niet ergens anders zou kunnen krijgen. Gesprekken op Messenger of in sms'jes hebben geen context of nuances. {The And} is juist een echt gesprek. Daarin kun je niet falen. Ook als iedereen begint te schreeuwen is het geslaagd.

{The And} is vanavond op IDFA 2015 eenmalig live te beleven / ondergaan in de rode zaal van de Brakke Grond om 20:00 uur.