FYI.

This story is over 5 years old.

Google

Ik liet een internetpaspoort aanmaken bij het Google Consulaat in Amsterdam

Sinds deze week ben ik de trotse bezitter van een legitimatiebewijs dat is gegenereerd op basis van mijn online klikgedrag en zoekgeschiedenis.
The Consulate of Google. Foto met dank aan Roel Backaert, via

Toegegeven: de manier waarop bedrijven als Google, Amazon of Facebook omgaan met de persoonlijke gegevens van hun gebruikers, is zo helder als de lucht van een Turks stoombad. Maar er zijn ook dingen die wel degelijk zichtbaar zijn – je Google-advertentieprofiel bijvoorbeeld. Dat profiel stelt Google samen op basis van je klikgedrag en zoekgeschiedenis, en bestaat uit je leeftijd, geslacht, afkomst en interessegebieden.

Advertentie

Zo’n online profiel heeft veel weg van een paspoort, bedacht Roos Groothuizen toen ze aan haar project The Consulate of Google begon. “Ze zijn allebei volledig uniek en helemaal persoonlijk," vertelt ze, "en geven je toegang tot een bepaalde plek."

The Consulate of Google is een fictief consulaat waar je je eigen googlepaspoort kunt laten aanmeten. Je levert je smartphone in bij de balie, en terwijl je wacht wordt je unieke identiteitsbewijs samengesteld. De inhoud daarvan komt overeen met je advertentieprofiel. Eerder dit jaar was The Consulate of Google het afstudeerproject van Groothuizen voor de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag – nu staat het in de openbare galerie van Kunst aan de Schinkel in Amsterdam.

Het profiel kan pijnlijke waarheden aan het licht brengen, maar laat ook zien hoe Google de plank soms volledig misslaat. Dat bleek toen ik zelf het consulaat bezocht, gestuurd door die ene prangende, existentiële vraag: wie ben ik volgens Google?

Zo wordt het paspoort in elkaar gezet

Boven de balie van het consulaat prijkt het logo van Google, met daaronder de tekst ‘ne soyez pas malveillant’ – een Franse vertaling van ‘don’t be evil,’ volgens de gedragscodes van Google nog altijd het belangrijkste motto van het bedrijf. Op de naamkaartjes van de medewerkers staat ‘Anonymous Algorithms’ geschreven.

Ik lever mijn telefoon in. Terwijl ik wacht wordt mijn advertentieprofiel opgezocht, in een programma geladen en uitgeprint op A3-formaat. Vervolgens wordt het vakkundig bijgesneden en dubbelgevouwen tot paspoortformaat. Mijn paspoort krijgt twee stempels: op de eerste staat de datum, op de tweede – alleen zichtbaar in uv-licht – staat ‘entry registered.’

Advertentie

De inhoud van mijn paspoort

Volgens Google ben ik een Nederlandse man van tussen de 18 en 24 jaar oud. Dat klopt. Je kunt veel zeggen van mijn internetgedrag, maar het lijkt blijkbaar niet op dat van mijn 58-jarige onderbuurvrouw. Tot dusver ben ik tevreden.

Dan de interesses – ik ben ingedeeld in 26 van de 2.042 categorieën. Sommige daarvan zijn zo algemeen dat ze me doen denken aan een heel slecht uitgewerkt tinderprofiel – ‘reizen,’ ‘boeken en literatuur,’ ‘popmuziek’ – maar er zitten ook interessantere bevindingen bij. ‘Braziliaanse muziek’ bijvoorbeeld, of ‘superheldenfilms.’ Het eerste kan ik nog plaatsen – blijkbaar heb ik net iets te vaak Bixiga 70 via YouTube aangezet – maar aan superheldenfilms heb ik normaal gesproken een grafhekel. Misschien dat ik het juist daarom wel eens heb gegoogeld?

Uiteindelijk is voor bijna iedere interessecategorie wel een verklaring te vinden. ‘Visuele kunst en visueel ontwerp’ – dat krijg je ervan als je schrijft voor The Creators Project, en ‘onderwijs’ – tja, de helft van mijn familie staat voor de klas. ‘Speelgoed’ vond ik al vreemder.

Het paspoort kun je inzien met behulp van deze digitale microscoop

De resultaten staan minuscuul klein afgedrukt in het paspoort. Niet alleen omdat de ruimte wat schaars is met alle potentiële interessecategorieën – het is ook een verwijzing naar het feit dat deze informatie gewoon openbaar toegankelijk is, en dat de meeste mensen dat pas weten als ze zich er eenmaal in verdiepen. Letterlijk, in het geval van het paspoort. In het consulaat is niet voor niets een digitale microscoop opgesteld.

Het advertentieprofiel noemt Groothuizen het topje van de ijsberg. “Wat Google écht van je weet is voor niemand bekend, dat maakt deel uit van het bedrijfsgeheim.” Zo bezien is The Consulate of Google een speelse manier om te wijzen op processen waarvan maar weinig mensen weten op welke schaal ze zich afspelen. De toegangspoort naar een wereld waarin we eigenlijk al lang verzeild zijn geraakt.

Detail in het paspoort.

The Consulate of Google maakt deel uit van de tentoonstelling Design My Privacy in het Museum of the Image in Breda, die loopt tot 24 januari 2016. Om jezelf een paspoort aan te laten meten kun je alleen terecht bij Kunst aan de Schinkel in Amsterdam, waar het consulaat staat tot en met 8 november. Wel wordt het eind oktober even verplaatst naar de Schouwburg, ter ere van de uitreiking van de Big Brother Awards 2015.

We zijn vanaf 1 december op zoek naar stagiairs. Mail je CV en motivatie naar leander.roet@vice.com.