FYI.

This story is over 5 years old.

vr

Ik liep door het Hoorn van het jaar 1650 in virtual reality

In het Westfries Museum in Hoorn kun je de Gouden Eeuw nu met een Oculus Rift ervaren.

De Grashaven in Hoorn in de Gouden Eeuw. Alle afbeeldingen zijn renders uit de simulatie

Drie pensionados bekijken in doodse stilte hoe een nieuw verkeerspaaltje wordt geplaatst. Achter me zitten vier oudere koppels aan het gebak. Ik laat dit levendige schouwspel even voor wat het is en loop door de oude ingang van het Westfries Museum in Hoorn. Ik ben hier voor de nieuwe virtualrealityinstallatie van Rob Tuytel, een gepassioneerd programmeur die iedere bezoeker van het museum sinds dit weekend in virtual reality een rondleiding geeft door ‘zijn’ stad: het Hoorn van de Gouden Eeuw.

Advertentie

Met de plompe Oculus Rift-kit op mijn hoofd scheer ik even later over de schuimkoppen van de golven heen, op weg naar Kaap Hoorn, het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika. De oceaan ziet er schitterend uit, en om me heen zie ik vliegende meeuwen en oude schepen. Ik baal er nog even van dat ik in het echte leven geen vogel ben, maar dan ontploft één van de schepen die ik volg op de reis naar Zuid-Amerika. Gelukkig zijn we vertrokken met twee schepen en lukt het om de kaap te ronden. Zo leert het museum ons kennis maken met de ontdekkingsreis van Jacob le Maire en Willem Schouten, handelaars en avonturiers die 400 jaar geleden een nieuwe routenaar Indië zochten. In het teken van dit jubileum toont het museum nu virtueel de overtocht die zij maakten.

Even later ben ik weer terug in het oude Hoorn van 1650. Met 22.000 inwoners was Hoorn destijds een belangrijke handelsstad. Door het bestuderen van de vele oude schilderijen, maquettes en literatuur uit die tijd is Tuytel er in geslaagd om de Noord-Hollandse stad zo natuurgetrouw mogelijk na te bouwen. Met een rustgevend muziekje op de achtergrond stap ik over de virtuele drempel van de Oude Kerk. Niet de Oude Kerk die je nu in Hoorn kan vinden, maar een veel oudere versie, van voor de brand in 1838. Ik kijk naar het glas-in-lood terwijl ik baad in het zonlicht. Dit is een rondleiding 2.0.

Ik verlaat de kerk weer en keer terug naar de Roode Steen, het grootste plein van Hoorn. Naast me loopt een jongetje zonder voeten. Oeps. Ik vervolg mijn route op weg naar de oude haven, kijk naar de schepen en zie een paar matrozen die bezig zijn met het vastzetten van een kist. Alleen gebruiken ze onzichtbaar touw, waardoor de hele beweging een licht masturbatietintje krijgt. Enfin.

Advertentie

De simulatie loopt dan ook zeker nog niet vlekkenloos.Tuytel beseft dit zelf ook en krijgt er hier in Hoorn voortdurend feedback op. Maar juist die feedback van gebruikers is nodig om de eraring nog beter te maken. Door virtual reality op deze manier in een museum mogelijk te maken, waar je de ervaring zonder toeslag kunt uitproberen, krijgt hij van iedereen te horen wat zij precies van de ervaring vinden en hoe het beter kan. Op die manier kan hij voortdurend aanpassingen maken.

Tuytel heeft altijd een fascinatie gehad voor geschiedenis, en door zijn kennis van West-Friesland (zelf komt hij uit Enkhuizen) was het met behulp van een geslaagde crowdfundingcampagne mogelijk het museum vol te zetten met zo'n dertig Oculus Rift-systemen. Hij ziet dan ook overal mogelijkheden voor deze vorm om geschiedenis te beleven. "Je zou straks ook het vooroorlogse Rotterdam kunnen nabouwen," fantaseert hij. "Of door de jaren heen verloren kunst opnieuw laten zien."

Het werken met de hardware en software die nu aangeboden wordt voor VR is “af en toe wel een nachtmerrie,” vertelt Tuytel. “Zelf wil ik ook heel graag naar online content toe gaan werken.” Hij ziet een toekomst wel voor zich waarin je simulaties als deze gewoon op je Google Cardboard vanuit huis kunt bekijken. “Deze voorstelling is eigendom van het museum, maar er komt zeker meer aan in de toekomst.”

Je kleren uit een rek pakken in een online webwinkel, 3D-porno vanaf je bank en de hele wereld binnen je handbereik in de virtuele wereld. Over een paar jaar hoeven we de deur misschien niet eens meer uit. Maar zolang ik nog kan grinniken om een opaatje dat zijn VR-bril verkeerd om opzet, weet ik dat het nog niet zo ver is.

Door voorstellingen als deze realiseer ik me echter wel dat er een nieuwe toekomst is voor geschiedschrijving. Door steden en kunst vast te leggen in een digitale wereld, bescherm je cultuur en natuurschoon tegen bijna elke dreiging. Rovers, IS, tsunami’s en aardbevingen; ze kunnen niet op tegen een digitale herinnering. Hoewel virtualrealityrondleidingen als deze zeker nog de nodige kinderziektes kennen, geeft de ervaring al wel aan wat voor interessante toekomst we tegemoet gaan. Wie weet kunnen we straks op Google Street View wel gewoon achteruit spoelen in de tijd. En dan is de Gouden Eeuw een periode die ik sowieso wel even zou bezoeken.

Ga voor meer informatie over het project naar de website van Rob Tuytel en Westfries Museum.