Ik zag geluid en hoorde licht in Tarik Barri's "Versum"

Aanstaande woensdag 15 oktober staat de vj en producer Tarik Barri op ADE Beamlab, waar The Creators Project volgende week verslag van zal doen. Afgelopen week spraken we alvast met Tarik over driedimensionale muziek, zijn leven en de combinatie van beeld en geluid.

Ik zag geluid en ik hoorde licht. En ik had niet eens iets op. Afgelopen woensdag staarde ik namelijk in 'Versum', een speciale driedimensionale compositie-software van vj en audiovisueel composer Tarik Barri, die onder meer shows heeft neergezet voor Nicolas Jaar en Atoms for Peace.

Versum stelt je in staat om in realtime muziek en visuals te creëren door met een joystick door een digitale ruimte heen te vliegen. Het geluid wordt bepaalt door de stand, grootte en positie van een aantal lichtbollen die je op het beeldscherm ziet, in relatie tot jouw eigen positie. Je vliegt dus als het ware door een muziekstuk heen, terwijl je terplekke muziek componeert en tegelijkertijd bijbehorende visuals maakt. We spraken met Tarik over zijn creatie.

The Creators Project: Dag Tarik, vertel me, wie ben je en waarom doe je wat je doet?
Tarik Barri: Nou op een gegeven moment werd ik geboren en toen ben ik al vrij snel met mijn ouders naar Saoedi-Arabië verhuist. Toen heb ik daar vijf jaar gezeten met veel hitte en weinig vrienden dus ik verveelde me nogal veel. Maar we hadden wel computer thuis en daarmee heb ik mijzelf toen geleerd om dingen te programmeren. Na twee andere studies te hebben geprobeerd, wist ik dat ik iets met muziek moest gaan doen, omdat ik anders geen fatsoenlijk leven kon leiden. Toen ben ik Muziek & Technologie gaan studeren in Hilversum en daar heb ik geleerd om programmeren, muziek en beeld maken met elkaar te combineren.

Het is een fascinerende ervaring om geluid te zien en licht te horen. Hoe ben je op het idee voor Versum gekomen? En hoe werkt het precies?
Het is eigenlijk een uitwerking van traditionele compositie-software, een sequencer zoals Ableton Live, alleen dan in 3D. In Ableton zijn de noten blokjes, bij mij zijn het drie dimensionale lichtbollen. Je hebt in de programmeursscène veel mensen die software schrijven die muziek genereert aan de hand van allemaal ingewikkelde algoritmes, priemgetallen en weet ik niet wat. Maar ik wou juist iets maken waarbij ik zelf nog steeds heel veel zelf kon bepalen. Ik wilde dat de computer mij een soort blanco 3D-canvas geeft waarin ik zelf de muziek kan invullen, zodat het perfect aansluit op het beeld. Ik kan met Versum precies bepalen waar en wat voor lichtbollen er zweven, en welk pad ik daarin ga volgen. Ik componeer zo als het ware in drie dimensies.

Ableton Live

Hoe verander je die vliegreis in een nummer?
Hoe het vaak begint is dat ik een paar bollen uitzet en dat ik er dan doorheen ga vliegen. Ik pas het aan totdat ik het interessant vind klinken en dan zet ik weer wat bolletjes uit en vlieg ik verder. De video die daarvan uiteindelijk te zien is ook echt het proces dat ik heb doorlopen om het te maken. Letterlijk de visualisatie van mijn geluid en werkproces. Tijdens het componeren zie ik dezelfde beelden als het eindresultaat. Het is echt een 3D-presentatie van mijn muziekstuk.

Naast muzikant werk je ook als vj voor artiesten. Waar ligt je passie, muziek maken of visuals?
Ik vind het allebei geweldig, maar er zit wel een praktische verdeling tussen. Mensen willen visuals. Daar is een markt voor. Daar verdien ik geld mee. Het andere, de audiovisuele muziek, daar is geen markt voor. Dus ik moet mezelf, ondanks de financiële druk om alleen visuals te maken, ook toeleggen op het werk aan mijn audiovisuele muziek. Ik geloof daar namelijk zelf heel erg in. Maar daar moet ik zelf veel achteraan.

Geef je ook optredens met Versum? Je muziek zoals ‘Eleven’ en ‘Go’ is best experimenteel. Op wat voor feestjes kom jij terecht? Heb je een fanbase of sta je meer op het podium om de technologische installatie te tonen?
Ja, ik geef optredens met Versum maar tot nu toe zijn het meer musea, galerieën en experimentele audiovisuele festivals geweest. En dat vind ik supervet, die festivals geven je de ruimte om audiovisuele experimenten uit te voeren en wat meer experimentele muziek te maken die niet helemaal mainstream is.

Ik wil zelf wel meer in het reguliere clubcircuit terecht komen, niet perse Berghain praktijken, maar wat reguliere muziek met beats en baselines. Daarom ben ik nu bezig om Versum een grote update te geven waarin Ableton live de sound engine wordt. Zo wordt het voor mij makkelijker om reguliere muziek te maken in die 3D-wereld, terwijl op enorme schermen mijn muziek perfect visueel afgespeeld wordt. Die weg ligt nog helemaal open, en er zijn ongelofelijk veel mogelijkheden. Maar ik wil rond de jaarwisseling met de nieuwe Versum meer optredens gaan doen. En daarna de hele wereld overtuigen dat dit fantastisch is en dat ze mij veel geld moeten geven om het uit te voeren, haha.

Tarik Barri op links met rechts Robert Henke. Samen: Fundamental Forces

Aanstaande woensdag sta je in ADE Beamlab Workshop en ADE Beamlab. Wat kunnen deelnemers verwachten?
Tijdens de Beamlab Workshop zal ik vooral vertellen over mijn proces en over experimenten van mijzelf en anderen. Ik wil het publiek laten zien dat deze weg nog helemaal open ligt. Ik hoop dan ook dat het publiek niet alleen maar uit nerdy muzikanten bestaat, maar ook mensen die hier nog nooit over gehoord hebben.

Er zal wel een beetje code en algoritme bij komen kijken. Daar ontkom je ook niet aan. Maar gelukkig hebben we het hier niet over een of andere formule die op papier saai loopt te wezen, maar over bewegende, gloeiende objecten in een 3D-ruimte. Dan wordt met codes werken een ander verhaal. Het zorgt ervoor dat het een veel meer emotioneel en betrokken karakter krijgt, iets wat je kunt ervaren.

Waar hoop je dat Versum over tien jaar staat?
Ik hoop in de toekomst een versie van Versum te kunnen maken waar je vrij doorheen kan lopen. Echt een holografische ruimte van beeld en geluid, dat dingen om je heen aan het rondzweven zijn en dat je overal in de ruimte geluiden kunt zien en horen. Je wandelroute zal dan bepalen wat je te horen krijgt. Of je kunt een nummer bij elkaar rennen.

Bedankt Tarik, we kijken uit naar woensdag. 

'Eleven' - gemaakt en gevisualeerd in Versum door Tarik Barri

Aanstaande woensdag spreekt Tarik Barri tijdens ADE Beamlab Workshop in Pakhuis de Zwijger en ADE Beamlab, het audiovisuele evenement van ADE. Er zijn nog plekken vrij en het is nog GRATIS ook. Je hoeft alleen even te RSVP'en. Voor de Workshop kan dat hier en voor Beamlab hier.