James Turrell verlicht een kapel op een Berlijns kerkhof met neonkleuren

A photo posted by Kori Williams (@korimwilliams) on Jul 17, 2016 at 10:53pm PDT

Hoe kun je de doden beter eren dan met een serene, hemelse lichtinstallatie van James Turrell? Het wereldberoemde werk van de ijverige lichtkunstenaar is momenteel te zien in Berlijn, en wel in een herdenkingskapel op de begraafplaats Dorotheenstadt. Turrell paste zijn lichtkunst speciaal aan op het interieur van de kapel en ontwierp een lichtshow van een uur die perfect samenvalt met de zonsondergang. Het neonkleurige resultaat is zowel vreedzaam en plechtig als speels en kinderlijk.

Een uur lang, op dit moment in het jaar vanaf ongeveer negen uur ’s avonds, speelt de verlichting in de kapel een spel met het langzaam verdwijnende licht erbuiten. Als het publiek de kapel betreedt, gloeit er een rijk blauw licht. Aan het begin van het programma verandert het altaar om de twee minuten steeds langzaam van kleur. Als de zon eenmaal echt onder is, gaan de kleurveranderingen van het altaar verder terwijl de verlichting van het middenschip van blauw in magenta verandert. Een optische illusie zorgt ervoor dat het zonlicht, dat door de matte ramen naar binnen schijnt, amberkleurig lijkt, terwijl de kapel zelf in blauw, groen en magenta verlicht is.

Als de lichtshow voorbij is, blijft de kapel nog enige tijd verlicht met een subtiele gloed, alsof hij nog een beetje bij staat te komen op het donkere kerkhof.

A photo posted by Xenia Sarapoff (@xeniasarapoff) on May 15, 2016 at 1:55am PDT

De geschiedenis van de kapel is niet helemaal duidelijk, maar het werd vermoedelijk in 1927 of in 1928 gebouwd. In 2015 gaf de Berlijnse architect Nedelykov Moreira de kapel een nieuw uiterlijk door het interieur te voorzien van een moderne, minimalistische uitstraling: de uitgelezen achtergrond voor de neonlichten van Turrell. De kleine kapel heeft een eenvoudige indeling, waarin de kerkbanken worden geflankeerd door matglazen ramen, die zijn versierd met glazen lamellen die de lichtinstallatie nog sprekender maken.

De architectuur zorgt ervoor dat er bijna geen schaduwwerking is. De ledlampen zijn weggewerkt in het interieur, zodat het licht vanuit het niets lijkt te schijnen. Voorin de kapel staat een prominent rechthoekig altaar, voor een gladde, gebogen apsis.

A photo posted by Tekla Evelina Severin (@teklan) on Jun 6, 2016 at 1:52pm PDT

Turrell ontwierp in totaal tien verschillende lichtprogramma’s voor de kapel. Er zijn acht unieke lichtprogramma’s voor bepaalde feestdagen die de ruimte hullen in witte tinten, terwijl het altaar in verschillende symbolische kleuren wordt beschenen; rood voor Pinksteren, paars voor de advent, wit voor kerst en Pasen. Tijdens normale dagen wordt de kapel volgens een “daglichtloop” beschenen, en op speciale dagen kan het niet-religieuze publiek tijdens zonsondergang binnenkomen en genieten van het speciale zonsondergangsprogramma.

Naast de kapel is er op het kerkhof ook een monument te vinden voor verzetsstrijders tegen de Nazi’s, en is het ook de laatste rustplaats van een aantal Duitse grootheden uit de achttiende en negentiende eeuw zoals auteur Bertholt Brecht, filosoof Georg Wilhelm Friedrich Hegel en architect Karl Friedrich Schinkel. Turrell schijnt met zijn kunstwerk een licht op deze en andere grootheden uit het Duitse culturele en historische erfgoed.

A photo posted by Anja Künstler (@anjakuenstler) on Feb 7, 2016 at 2:15am PST

A photo posted by Richard Christiansen (@chandeliercreative) on Jun 28, 2016 at 1:00pm PDT

De lichtinstallatie is iedere zaterdag en maandag te zien. De show begint een half uur voor zonsondergang. Kijk voor meer informatie op de website van het kerkhof, en koop je tickets hier.