Neem een kijkje in het allereerste lichtkunstmuseum ter wereld

Mischa Kuball's "Space-Speech-Speed" (2001)

Het ‘Centre for International Light Art’ in Unna zal in 2015 voor de eerste keer de jaarlijkse International Light Award uitreiken. De prijs zal ieder jaar een andere jonge artiest in de schijnwerpers zetten. De artistieke wedstrijd wil artiesten promoten die lichtkunst maken, door een bedrag van ongeveer duizend euro uit te reiken aan de winnaar. Daarnaast maken de lichtkunstartiesten kans op één van de andere drie prijzen.

De award valt samen met het UNESCO International Year of Light in 2015, een door de VN gesteund initiatief om de aandacht te vestigen op lichtwetenschap en –technologie, en de toepassingen daarvan op duurzame ontwikkeling , energie, onderwijs, landbouw en gezondheid. Met deze twee grote ontwikkelingen zou 2015 dus zomaar eens een mijlpaal kunnen worden in de geschiedenis van lichtkunst, waarvan het museum in Unna creatieve epicentrum moet gaan worden.

Het eerste museum voor lichtkunst ter wereld bevindt zich in een ongewoon gebouw, ongeveer drie uur rijden vanaf Berlijn. In 2002 begon de stad Unna met het zoeken naar een nieuwe, speciale bestemming voor een oude brouwerij. De ruimte leent zich met zijn donkere en duistere bierkelders perfect voor een spectaculaire invulling. “Zou het niet de perfecte locatie zijn om iets met licht te doen?” vertelt John Jaspers, de curator van het museum, ons aan de telefoon.

Keith Sonnier's Tunnel of Tears (2002)

Een wandeling door de permanente tentoonstelling is als een reis door de korte geschiedenis van het medium, een wandeling door de verzameling van “Van Goghs en Rembrandts van de lichtkunst” die Jaspers bij elkaar heeft verzameld, zoals Olafur Eliasson en James Turrell. Het museum heeft daarnaast een gedeelte voor tijdelijke tentoonstellingen, waar op dit moment de Nederlandse artiest Jan van Munster exposeert, bekend om zijn lichtkunst in openbare ruimtes. De winnaars van de Light Art Award zullen komende januari hun werk in het museum exposeren.

Floater 99 door James Turrell (2001)

De huidige collectie van het Centre for International Light Art bestaat uit het werk van veertien artiesten, die allemaal ruimte-specifiek werk vertonen. Een van mijn persoonlijke favorieten is de Floater 99 (2001) van James Turrell, dat bestaat uit een gloeiend paars licht geleidelijk aan verkleurt. Het enige dat je ziet is een LED-scherm dat langzaam van ijsblauw naar magnetarood verandert, een beeld dat bij mij direct herinneringen oproept aan de spacekamer van Willy Wonka. Maar het is een ander werk genaamd Third Breath (2005/2009) dat de show steelt. Het 'kunstwerk' bestaat uit een apart gebouw naast het museum van maar liefst twee verdiepingen hoog, waarbinnen bezoekers via een 'Skyspace' vanuit een uniek perspectief naar de lucht kunnen kijken. “Het werk is op zichzelf voor veel mensen al een reden om naar het museum te komen,” zegt Jaspers.

Rebecca Horn, Lotus Shadow (2006)

Maar is lichtkunst een kunststroming? “In de context van sculpuren en installaties, is het een echte eigen stroming geworden,” vertelt Jaspers. “Otto Piene is een lichtkunstenaar, lichtkunst bestaat. Het is een stroming. Er zijn artiesten die licht als basismateriaal gebruiken. Het gaat niet om de esthetische kwaliteit van licht, het is geen light design, het is lichtkunst.” En de kosten? “Zonder elektriciteit is er niet zoveel te zien.”

James Turrell's Third Breath (2005/2009)

Het museum kan worden bezocht via de Deutsche Bahn. Lees meer over de Light Art Award. Volg Nadja op Twitter. 

Afbeeldingen via Centre for International Light Art Unna.