De graffiti-oma's van Portugal hebben schijt aan conventies

Maak kennis met de oudste graffitiposse van Portugal: een gezellige groep pensionada’s die onder de beruchte naam “Graffiti Grandmas” door het leven gaan. De posse is het resultaat van Lata 65, een speciale kunstcursus in de stad Covilhā waarbij senioren alles leren over streetart, om het vervolgens zelf in de praktijk te brengen. De oprichter van de groep, Lara Rodrigues, is al jaren bezig om stereotypes te doorbreken en wil ouderen hiermee meer betrekken in nieuwe kunstvormen. Via seminars en workshops leren de dames daarbij eerst over de geschiedenis van grafitti, en worden daarna klaargestoomd voor het echte werk: zelf de straat op om met zelfgemaakte stencils en een heleboel spuitbussen hun eerste eigen grafitii te zetten.

The Creators Project besloot een kijkje te nemen achter de schermen van Lata 65 om erachter te komen waarom de cursisten, die vaak weinig tot geen ervaring met deze kunstvorm hebben, met zoveel toewijding bezig zijn met streetart. We spraken met oprichter Rodrigues over haar “kunst voor iedereen”-filosofie en kletsten daarna nog even bij met twee 65+ thugs.

The Creators Project: Hoe zou je het werk van je cursisten classificeren; zie je het als streetart of als graffiti?

Lara Rodrigues: Nou, de workshop begint eerst met een korte reis door de geschiedenis van graffiti en streetart, die trouwens puur door beelden wordt verteld. Het begint met de eerste verschijning van graffiti in de late jaren 60 en vroege jaren 70 in de Verenigde Staten, dan maken we een visuele reis door Europa, waarbij we bij Portugal uitkomen. We praten over verschillende vormen van graffiti, streetart en wandschilderingen. Vervolgens behandelen we verschillende technieken en codes die kunstenaars gebruiken. Het doel hiervan is om ervoor te zorgen dat als we eenmaal de straat op gaan, we de straatkunst om ons heen beter kunnen herkennen en begrijpen. Dan is het tijd voor de praktijk, waarbij de dames eerst alles binnen voorbereiden en hun eigen tag maken. Als ze helemaal klaar zijn, nemen we ze mee de straat op, om het op de muur aan te brengen.

Beschrijf eens een typische dag voor jou en je cursisten.

Lata 65 is een workshop van twee dagen, vier uur elke dag. En dan hebben we het over een groep van maximaal vijftien mensen, sommige met gezondheidsproblemen en andere weer met beschadigde gewrichten. Dus je kunt je wel voorstellen dat het ritme en de dynamiek wat trager is dan bij kinderen of jongere mensen. Ik heb groepen gehad waarbij de gemiddelde leeftijd 74 jaar was, met senioren tussen de 63 en 93 jaar oud. Bij een gemiddelde workshop vindt de eerste dag binnen plaats. Dan beginnen ze met het theoretische en visuele deel, waarna ze daarna hun eigen tag ontwerpen om het later op de muur te spuiten. Ook ontwerpen ze een aantal stencils. De tweede dag knippen ze alle stencils uit en dan gaan we de straat op en kunnen ze hun ontwerpen op de muur spuiten.

Heb je ook nog een paar favoriete uitspraken van je cursisten?

Er zijn wel een paar dingen die ze na de workshop zeggen, die me voor altijd bij blijven:

“Nu bekijk ik de muren met andere ogen.” – D. Lurdes, a.k.a. Armando.

“Als ik hier ben, dan denk ik niet meer aan de uren en dagen die ik nog over heb voordat ik doodga” – Mr. Manuel, a.k.a. Balé.

The Creators Project: Vertel eens iets meer over jezelf!

Ik ben Eduardo Machado en ik ben 68 jaar. Ik heb een biologische boerderij en verbouw ananassen. Ik schilder met olie- acryl- en waterverf. In mijn vrije tijd maak ik graag radioprogramma’s, doe ik aan fotografie en zeil ik (ik ben ook schipper). Daarnaast zwem en wandel ik ook graag.

Hoe lang ben je al lid van Lata 65?

Sinds ik in juli 2014 deelnam aan mijn eerste workshop in Azores.

Wat vind je het leukst aan Lata 65?

De docenten, omdat ze zoveel energie en dynamiek met zich meebrengen tijdens de workshop.

Wat vinden je kleinkinderen van je hobby?

Mijn kleinkinderen vinden het idee superleuk, en ze steunen me in alles wat ik doe.

En wat vond jij het leukst om te schilderen?

Het leukst vond ik een schilderij die ik op een muur in Ponta Delgada heb gemaakt. Die staat daar nu nog steeds!

The Creators Project: Vertel eens iets meer over jezelf.

Mijn naam is Luísa Cortesão, ik ben 65 jaar en ben gepensioneerd arts.

Hoe lang ben je al lid van Lata 65?

Sinds november 2012.

Waarom ben je lid geworden?

Omdat ik het leuk vind en omdat ik graffiti eigenlijk altijd al waardeerde.

Wat is het meest memorabele moment dat je tijdens de workshops heb beleefd?

Alle momenten zijn eigenlijk memorabel. Zelfs als ik alleen maar naar de workshop ga om mensen te helpen enzie hoe nieuwe mensen het voor de allereerste keer proberen.

Wat vinden je kleinkinderen van je hobby?

Ze vinden het helemaal geweldig, soms gaan ze zelfs met me mee de straat op om de stencils te schilderen.

En wat vond je het leukst om te schilderen?

Mijn eigen tag: Witches.

Klik hier voor meer over Lata 65.