FYI.

This story is over 5 years old.

eindhoven

Tijdens GLOW Eindhoven is de grootste kunstmatige bliksemschicht ter wereld te zien

Het lichtkunstfestival staat dit jaar in het teken van wetenschap.
Exploding Wire - Ivo Schoofs en TU/e. Beeld: Claus Langer

Het dondert en bliksemt deze dagen in Eindhoven. En niet omdat de weergoden de Lichtstad nou zo slechtgezind zijn, maar omdat lichtkunstenaar Ivo Schoofs er ter gelegenheid van GLOW Eindhoven een kunstwerk heeft gerealiseerd dat om de tien minuten een bliksemschicht veroorzaakt.

Waarom? Omdat het thema van dit jaar ‘City & Science’ is, wat wil zeggen dat het lichtkunstfestival in het teken staat van de wetenschap. Het eert Eindhoven – de stad van Philips, de Design Academy en een hoog aangeschreven Technische Universiteit – als broedplaats van technologie en innovatie. Niet dat er bij GLOW normaal gesproken geen aandacht is voor vernieuwende projecten, maar waar die meestal gecentreerd plaatsvinden op Strijp-S, zijn die dit jaar geïntegreerd in de hele route.

Advertentie

Of twee routes, moet ik eigenlijk zeggen. Naast de City-route, die door het stadscentrum loopt, is er ook een zogeheten Science-route, die een lus maakt door het terrein van de universiteit. En op dat terrein kan het dus nog weleens gaan bliksemen.

Trailer GLOW Eindhoven 2016

De bliksemgenerator heet Exploding Wire, en komt voort uit een samenwerking tussen Schoofs en de TU/e. Het project bestaat uit een lange, dunne koperdraad die onder een spanning van een half miljoen volt wordt gezet, met steeds een flinke bliksemschicht tot gevolg. De koperdraad overleeft dat niet, en wordt dus steeds vervangen door een nieuw exemplaar. Dat gebeurt met behulp van drones.

Met Exploding Wire is het wereldrecord voor de grootste gegenereerde blikseminslag ooit verbroken. Het vorige record stond op vijftig meter. “Alleen al door de grote hoeveelheid veiligheidsmaatregelen is het een uniek project,” vertelt directeur Ronald Ramakers aan The Creators Project. Hoe we dat voor ons moeten zien? “Een lang verhaal, de protocollen beslaan meer dan tachtig pagina’s. Maar het publiek wordt op veilige afstand gehouden, daar hoeft niemand bang te zijn.”

Een foto die is geplaatst door TU Eindhoven (@tueindhoven) op

13 Nov 2016 om 10:44 PST

Ronald Ramakers is sinds dit jaar de nieuwe directeur van GLOW, en komt uit de theaterwereld. Eerst was hij lichttechnicus en lichtontwerper, later ook regisseur. Heeft dat invloed gehad op hoe GLOW er nu uitziet? Enigszins. “Ik let daardoor misschien wat meer op de dramatische lijn, de volgorde van presenteren,” zegt hij. “Nadat je bijvoorbeeld de installatie van Michel Suk hebt gezien, Step into the light, heb je als bezoeker relatief veel uitbundige werken achter de rug. Het volgende wat je daarom aantreft is Private Light van Titia Ex, dat veel subtieler is.”

Advertentie

De City-route

In totaal doen er dit jaar zo’n veertig lichtkunstenaars mee uit binnen- en buitenland, en natuurlijk heeft ook weer niet alles daarvan iets te maken met wetenschap. WANNAPLAY bestaat bijvoorbeeld uit een reeks interactieve schommels, die oplichten en verschillende geluiden maken wanneer iemand erop zit. Rond het Dela-gebouw vind je de gigantische, lichtgevende mensachtige figuren van het project Fantastic Planet, waarvoor de Australische kunstenaar Amanda Parer zich liet inspireren door de gelijknamige Franse sciencefictionfilm uit 1973. En in het kader van het Jeroen Bosch-jaar heeft het Franse collectief Les Orpailleurs de Lumière de gevel van de Catharinakerk getransformeerd tot één grote bewegende ode aan deze kunstenaar, waarin de fantasierijke taferelen uit De Tuin der Lusten tot leven komen – denk aan rare monstertjes die zondaars pijnigen.

Fantastic Planet - Amanda Parer. Beeld: Claus Langer

Wat ten slotte een van de hoogtepunten van het festival moet worden, is de eenmalige samenwerking tussen de Technische Universiteit en het Van Abbemuseum, die beiden hun jubileum vieren (ze zijn dit jaar respectievelijk zestig en tachtig jaar oud geworden). Samen brengen ze een ode aan de Hongaars-Amerikaanse kunstenaar László Moholy-Nagy, die in de eerste helft van de twintigste eeuw als een van de eersten de creatieve mogelijkheden van het medium ‘licht’ verkende.

In het Van Abbemuseum staat een replica van zijn beroemde werk Licht-Raum-Modulator, een elektrisch aangedreven object dat licht- en schaduwspellen op muren projecteert. Wat het in feite doet, is iets abstracts zichtbaar maken, het toont ongrijpbare elementen als lichtreflectie en beweging.

Op het universiteitsterrein staat een virtuele variant van dit werk, dat via glasvezel aan die in het Van Abbemuseum verbonden is. Deze versie projecteert soortgelijke patronen als de replica, alleen dan in de vorm van twintigduizend ledlampjes en een ingebouwde computer.

Moholy-Nagy onderzocht de werking van licht, met kunst als zijn gereedschap. Bijna zeventig jaar nadat hij overleed kunnen we concluderen dat er op dat vlak nog van alles te ontdekken valt.

Fotonische Licht-Raum-Modulator. Beeld: Claus Langer

GLOW Eindhoven vindt plaats van 12 t/m 19 november. Meer informatie vind je hier