FYI.

This story is over 5 years old.

Arnhem

We spraken de architect van het nieuwe Arnhem CS dat vandaag na 19 jaar geopend wordt

"Het was een enorme puzzel."
© Ronald Tilleman. 

Alle afbeeldingen met dank aan UNStudio en Arup

Het was een lange en zware bevalling, maar de baby is er niet minder om. Vanavond zal staatsecretaris Sharon Dijksma van Infrastructuur en Milieu officieel de deuren openen van wat met een capaciteit van 110.000 reizigers per dag het drukste knooppunt van Oost-Nederland moet worden: het nieuwe Arnhem CS. Het is een opening waar in de stad lang naar uit is gekeken. De eerste schetsen voor het nieuwe station werden al in 1996 door architectenbureau UNStudiogemaakt, in nauwe samenwerking met ingenieursbureau Arup, dat verantwoordelijk was voor de masterplanning, constructief ontwerp en lichtontwerp van het station. Nu, negentien jaar later, is het eindelijk af.

Advertentie

Voor Ben van Berkel, de hoofdarchitect van het project, is het dan ook best een opluchting, laat hij via de telefoon weten. “We hebben er jaren aan gewerkt en ik ben blij dat het station nu ook echt af is. Ik ben heel benieuwd naar de reacties.” Ik sprak met de architect over de onthulling van een van zijn grootste projecten ooit.

© Ronald Tilleman

© Ronald Tilleman

The Creators Project: Waarom duurde het zo lang?
Ben van Berkel: Er is in de media veel geschreven dat dit fout ging of dat, maar waar men vaak overheen heeft gekeken is dat dit gewoon een enorm project was. Er waren problemen met de aanbestedingen, problemen met de bouw, en die droegen allemaal bij aan de vertraging, maar we hadden nu eenmaal ook te maken met ontzettend veel onderdelen: er moest een parkeergarage komen, een fietsenstalling, perrons, overkappingen, twee busstations, er was een masterplan voor de herinrichting van het plein en dan was er nog de stationshal. In totaal moesten we 160.000m2 kwijt, op een grondoppervlak van 40.000m2, door alle onderdelen als een soort enorme puzzel in elkaar te draaien. Op een gegeven moment heeft Prorail gezegd: 37,5 miljoen is het totale budget dat we hiervoor hebben, doe het er maar voor. We hebben heel creatief na moeten denken om dat te laten lukken.

Wordt je ontwerp niet achterhaald als je zo lang moet wachten? Heb je veel aan het ontwerp moeten aanpassen?
Eigenlijk nauwelijks iets, maar daar hou je als architect ook rekening mee. Architectuur is nu eenmaal een traag vak. Gebouwen zijn niet van de ene op de andere dag klaar. Dat is het grote verschil met andere creatieve industrieën. Je moet heel goed rekening houden met de tijd. Als mensen door het nieuwe station lopen zijn ze vaak verrast hoe modern het eruitziet. Maar dat is volgens mij de taak van architecten: je moet je ontwerp een grensverleggende waarde meegeven, dat het zowel stijlloos als toekomstbestendig is, zodat het niet snel verjaart. Dat is een van de moeilijkste dingen als je zo’n ontwerp maakt, want je moet heel speculatief nadenken: wat zijn de trends, waar gaan we naartoe, wat verwacht je van morgen?

Advertentie

© Ronald Tilleman

© Ronald Tilleman

Kun je iets vertellen over het ontwerp van het station? Wat valt er straks allemaal te zien?
Het is een ontwerp met heel veel golvende lijnen. Je wordt in het station als het ware van de ene naar de andere plek geleid als je de lijnen volgt: van het busstation naar de trein, van de parkeergarage naar de taxi, enzovoorts. De lijnen zijn op verschillende hoogtes aan elkaar gekoppeld, waardoor je door een soort landschap loopt, de richting en het verloop van de vloeren geven aan waar je naartoe moet lopen. In het midden van de stationshal staat een gigantische, van binnen naar buiten draaiende kolom, die doet denken aan een boom. Dat is het bijzondere aan het gebouw: het is bijna kolomloos, behalve de ‘twist’ in het midden. Die dient als een enorme draagconstructie in de hal: het is een van binnen naar buiten bewegende, kolkende, draaiende sculptuur, die de rest van het gebouw draagt.

Hoe hoop je dat mensen vanavond zullen reageren? Wanneer is dit station geslaagd?
Wat ik altijd voor ogen heb gehad met dit ontwerp is om publiek transport weer wat leuker te maken. Dat reizen weer wat meer gezien wordt als feest. De meeste Nederlandse stations kregen de laatste jaren toch een beetje een tweederangs uiterlijk: het was niet bepaald prettig om er naartoe te gaan. Ik wil dat dit station een plek wordt waar je graag bent, dat het fijn is om er op de bus te wachten, iemand gedag te zeggen of te ontvangen, dat je met plezier de trein uitstapt.

Advertentie

© Frank Hanswijk

© Frank Hanswijk

© Siebe Swart

© Siebe Swart

Meer Nederlandse architectuur:

Het nieuwste gebouw op de Amsterdamse Zuidas is een plaatje - en niet veel meer dan dat

Foto-essay: de heerlijke kneuterigheid van zelfbouw in Nederland

Hoe lelijke architectuur Amsterdam van gentrificatie redt