We spraken de kunstenaar achter dat verwijderde pedo-kunstwerk op Noorderzon

Afgelopen vrijdag besloot Festival Noorderzon in Groningen uit veiligheidsoverwegingen dat de container met het kunstwerk ‘Toys in the Attic’ van Harma Heikens dicht moest. Het kunstwerk toont een sprookjesachtig lam-poes-konijn-meisje dat —met een afgezakt slipje op haar enkels— aan een dildo knaagt. Twee bezoekers bedreigden na het zien van het werk een medewerker van het festival en lieten weten dat ze het kunstwerk in de fik zouden steken als het niet verwijderd zou worden; “een liter benzine is zo gekocht.” Inmiddels is duidelijk geworden dat de container niet meer open gaat.

Gisteren kreeg het conflict nog een staartje toen Stichting SIGN, verantwoordelijk voor de kunst in het Noorderplantsoen tijdens Noorderzon, besloot al haar kunstwerken weg te halen omdat het festival volgens hen “de veiligheid van de kunstwerken onvoldoende kan garanderen en zich teveel laat leiden door externe factoren.” In de hele mediastorm die sinds vrijdag woedt is de kunstenaar achter het controversiële kunstwerk zelf gek genoeg nog nauwelijks aan het woord gekomen. We belden daarom met Harma Heikens om te vragen wat ze van alle heisa vindt, en om dieper in te gaan op haar boodschap achter het kunstwerk.

The Creators Project: Sta je achter de beslissing van het festival?
Harma Heikens: Niet helemaal. Ik kan begrijpen dat je een container uit veiligheidsoverwegingen sluit, maar de festivaldirectie heeft zonder overleg met mij besloten om de container ook niet meer te openen. Ze deden dit omdat ze boos waren vanwege de commotie in de media die sindsdien ontstaan is, en ze dachten dat ik expres de pers had opgezocht. Dat was niet het geval. Het nieuws kwam in de krant via de vriend van een vriendin van mij, aan wie ik het verteld had. In de container staan nog drie werken van mij. Achteraf heb ik gehoord dat de festivalleiding overwoog om de container opnieuw te openen als het nieuws niet naar de pers was gelekt, maar in mijn ogen had het festival ook anders kunnen reageren door zich uit te spreken voor het recht op vrijheid van expressie. Een kunstfestival zou achter haar kunstenaars moeten staan.

Om heel eerlijk te zijn vind ik je sculptuur ook best uitdagend en controversieel. Had je zelf geen oproer verwacht toen je dit werk maakte?
Nee totaal niet, eerlijk gezegd. Ik heb dit kunstwerk in 2014 gemaakt en het heeft sindsdien al op genoeg plekken gestaan. Dit is de eerste keer dat er zo heftig op gereageerd is. Ik krijg nu zelfs hatemail, dat ik een vieze kinderverkrachter ben en dat ik strafrechtelijk vervolgd zou moeten worden. Maar ik denk dat de commotie vooral te wijten is aan de manier waarop het kunstwerk in de media is gekomen: mensen krijgen een foute en ongenuanceerde boodschap mee. Het kunstwerk is niet bedoeld als provocatie of uitlokkerij, integendeel.