FYI.

This story is over 5 years old.

Interview

Een gesprek met de meest controversiële kunstenaar van Rusland

Petr Pavlensky naaide zijn mond dicht, nagelde zijn scrotum aan het Rode Plein en sneed zijn oor eraf. Nu staat hij binnenkort terecht.
Foto: Reuters.

UPDATE: Afgelopen nacht stak de Russische kunstenaar Petr Pavlensky de voordeur van het FSB-hoofdkantoor in brand, de centrale veiligheidsdienst van Rusland. Hij riskeert nu een gevangenisstraf van vijf jaar. Eerder spraken we met hem over zijn onvrede over de Russische regering. 

Rusland staat nou niet bepaald bekend om haar tolerantie tegenover kunstenaars die zich uit durven spreken tegen de politiek. Maar daar heeft Petr Pavlensky geen boodschap aan. Hij doet er alles aan om ervoor te zorgen dat zijn boodschap wél gehoord wordt. Zelfs als hij daarvoor zijn mond moet dichtnaaien.

Advertentie

Pavlensky is een van de weinige bekende activistische kunstenaars in het land. In 2014 vandaliseerde Pavlensky voor zijn project Freedom de Malo-Konyushenniy-brug in St. Petersburg, die gebouwd werd ter ere van de Maidanprotesten. Normaal gesproken zou je daarvoor binnen een oogwenk worden opgepakt en terechtgesteld, maar tot ieders verbazing kon rechercheur Pavel Yasman zich wel vinden in de gedachte achter Pavlensky’s daden. De twee kwamen zelfs bijeen om de politieke situatie in het land te bespreken, waarmee Pavlensky in één klap werd getorpedeerd tot iemand die het kille hart van een Russische ambtenaar had weten te verwarmen.

"Om heel eerlijk te zijn, dacht ik dat Pavel met voorbedachte rade gesprekken met mij voerde, om die later tegen me te gebruiken," schreef Pavlensky in een e-mail aan The Creators Project. "Maar na de derde gesprek, toen ik erachter kwam dat Pavel Yasman ontslag had genomen bij de zogeheten Investigative Committee, realiseerde ik me dat hij oprecht geïnteresseerd was. Nu een andere groep rechercheurs opnieuw een rechtszaak tegen me hebben aangespand, wil Yasman me zelfs bijstaan als advocaat.”

Seam (2012), St. Petersburg, Rusland. Alle foto’s met dank aan de kunstenaar

Freedom (2014), St. Petersburg, Rusland.

Mocht je nog niet bekend zijn met Pavlensky’s uitgesproken mening en werkwijze, dan volgt hier even een korte samenvatting. Pavlensky gaat in zijn protesten altijd op zoek naar de grenzen van het menselijk lichaam. Meerdere malen verwondde Pavlensky zichzelf op extreem pijnlijke wijze: in 2012 naaide hij zijn mond dicht (Stitch), waarna hij in 2013 zijn scrotum aan de stenen van het Rode Plein nagelde (Fixation). In 2014 sneed hij à la Van Gogh een oorlel af (Seperation). Uit verklaringen blijkt dat Pavlensky twee motieven heeft voor zijn extreme aanpak: zijn boodschap komt zo extra hard aan, terwijl zijn acties tegelijkertijd ook symbool staan voor de barre omstandigheden waarin zijn landgenoten verkeren. Pavlensky komt op voor alle Russen, ook zij die te bang zijn om hun mening te uiten.

Advertentie

"We kunnen volgens mij wel stellen dat het volk in de huidige machtsrelatie een onderdanige positie heeft,” vertelt Pavlensky. "De autoriteiten in Rusland zien ons als karkassen die zonder tegenspraak de met prikkeldraad gebaande paden volgen. Helaas is daar niet veel voor nodig, aangezien de meeste Russen uit angst niet beter weten."

Carcass (2013), St. Petersburg, Rusland

Het Kremlin is uiteraard niet blij met Pavlensky. Volgens de kunstenaar heeft de overheid altijd al de status quo in het land in stand proberen te houden. Een ambtenaar als Pavel Yasman die besluit zich aan te sluiten bij een vijand van de staat, is voor hen een levende nachtmerrie. Tijdens Pavlensky’s rechtszaak probeerde de overheid de ex-ambtenaar zelfs te dwarsbomen, om te voorkomen dat hij Pavlensky’s advocaat werd.

"Telkens als er iets gebeurt dat niet in het ideologische plaatje van de Russische overheid past, leggen de ‘afgevaardigden’ van het ministerie van Cultuur een aantal dreigende verklaringen af," legt Pavlensky uit. "Na Fixation bijvoorbeeld, toen het ministerie liet weten dat liefhebbers van het werk beter een bezoekje konden brengen aan het Museum van de Psychiatrie." De Russische omroep omschreef Fixation zelfs als een zelfmoordpoging.

Segregation (2014), Moskou, Rusland

Hoewel Pavlensky cynisch is over de huidige situatie van zijn thuisland, is er volgens hem nog wel degelijk hoop. "We hebben het geluk dat we in het internettijdperk leven. Informatie wordt snel verspreid en door velen gezien. Het stelt mij en zoveel anderen in staat een realistisch beeld te geven van wat er in Rusland gaande is. Door het internet zien mensen in andere landen hoe het er hier echt aan toe gaat, ook al wordt die informatie in mijn eigen land gecensureerd,” besluit Pavlensky.

Fixation (2013), Moskou, Rusland

Klik hier voor meer informatie over Petr Pavlensky.