Wetenschap: mensen staan gemiddeld 28,63 seconden voor een schilderij

Een schilder mag dan maanden zoniet jaren met een kunstwerk bezig zijn, de gemiddeld mens kijkt er maar een halve minuut naar.

Dat is de conclusie van een onderzoek dat onlangs gepubliceerd werd in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift Psychology of Aesthetics, Creativity, & the Arts. Het onderzoek werd uitgevoerd in The Art Institute of Chicago, waar onder andere het wereldberoemde zelfportret (1887) van Vincent van Gogh en meerdere sculpturen van Picasso te zien zijn.

Voor het onderzoek, onder leiding van wetenschappers Lisa Smith, Jeffrey Smith en Pablo Tinio, werden in totaal 465 museumbezoekers in de leeftijd van 18 tot 78 in het museum geobserveerd. Er werd een selectie van kunstwerken gemaakt en vervolgens werd gemeten hoe lang een bezoeker naar een schilderij bleef kijken. De telling begon als een bezoeker langer dan drie seconden voor een werk bleef staan. Een markant detail: slechts 1% van de bezoekers vroeg de observerende onderzoekers wat ze aan het doen waren.

Het resultaat laat zien dat de tijd die mensen naar een kunstwerk kijken niet veel veranderd is in vergelijking met vijftien jaar geleden, toen een vergelijkbaar onderzoek uitwees dat museumbezoekers gemiddeld 27,2 seconden naar een kunstwerk keken. Dat onderzoek is veel geciteerd, maar was tot nu toe nooit herhaald. Uit het nieuwe onderzoek blijkt dat mensen tegenwoordig gemiddeld 28,63 seconden voor een kunstwerk blijven staan.

Een winst van welgeteld 1,43 seconden ten opzichte van 2001 dus, die vooral te wijten is aan selfies, zo schrijven de onderzoekers. In het paper merken ze op dat veel museumgangers constant met hun telefoon in de weer waren: van de 463 bezoekers maakten 123 mensen een selfie met een kunstwerk (35% van alle waarnemingen) en namen elf bezoekers een foto van de bordjes naast de werken.

"Het erop lijkt dat veel museumbezoekers kunst snel willen ‘consumeren’ zonder daarbij te in te gaan op de inhoud of diepere betekenislagen," schrijven de onderzoekers. "Een kunstwerk wordt als het ware gescand, waarna er een selfie wordt gemaakt. Vervolgens lopen de bezoekers snel door naar het volgende werk om het ritueel te herhalen.”