Dit zijn de uitvindingen die door gevangenen zijn bedacht

Een tatoeagepistool, samengesteld uit een kleine motor, een pen, een snaar van een gitaar, draad en tape. Afbeeldingen met dank aan MMuesseum

Vorige week is in een goederenlift in het centrum van New York Inmate Inventions geopend, een expositie die creatieve uitvindingen van bajesklanten tentoonstelt. De goederenlift is overigens een officieel Mmuesseumm en de expositie komt uit de handen van fotograaf Stefan Ruiz die ook nog een aantal foto’s in gevangenissen schoot om een kijkje in het leven van een gedetineerde te geven.

De uitvindingen die worden tentoongesteld komen uit de persoonlijke collectie van Ruiz. In de jaren 90 kocht hij de uitvindingen van de gevangenen toen hij kunstleraar was in de gevaarlijkste gevangenissen van Californië. Om zijn kennis te delen ging hij onder andere langs bij de staatsgevangenissen van San Quentin, Pelican Bay, Soledad en Tehachapi. “Ik gaf les aan gedetineerden die kleine overtredingen hebben begaan tot criminelen die levenslang vastzitten,” zegt Ruiz tegen The Creators Project. “Ik gaf ook les aan gedetineerden in de death row.”

Omdat gevangenen vrijwel van alle vrijheden zijn ontdaan, maken ze vaak hun eigen spullen van materialen die wél voorhanden zijn. Ze nemen de DIY nog een behoorlijke stap verder door tatoeagepistolen te fabriceren uit een soort tape dat normaliter voor elektrische isolatie wordt gebruikt, stukjes pen en de motor van een Walkman. Zelfgemaakte pennen worden verpakt in Post-it’s en vastgebonden met het elastiek dat uit sokken wordt gehaald (traditionele pennen van plastic zijn verboden vanwege het risico dat de gevangenen het plastic smelten om er vervolgens wapens van te maken). De tentoongestelde stukken zijn ingewikkelde constructies - de schoonheid ervan zit in de detailleerde samenstelling. Het is het ultieme bewijs dat creativiteit kruipt waar het niet gaan kan.

“Sommige items die ik tentoonstel waren eigenlijk bedoeld als smokkelwaar. Het risico dat ze liepen ermee gepakt te worden, en de consequenties die daaraan vastzitten, wogen niet op tegen het geld dat ze eraan kunnen verdienen,” zegt Ruiz. In de expositie zijn ook getatoeëerde plastic bakjes opgenomen, waaruit het verlangen een persoonlijke draai te geven aan de objecten naar voren komt. Zo worden een beker en twee plastic vaatjes van een gedetineerde in de goederenlift tentoongesteld. Hij gebruikte ze om creamer en oploskoffie in te bewaren. “Het zijn echt fascinerende objecten,” legt Ruiz uit. “Ze laten zien dat mensen met beperkte middelen iets bijzonders kunnen maken, en zich aan hun omgeving kunnen aanpassen om het leven iets meer kleur te geven.”

In Mmuseumm zijn ook 13 kleine foto’s, genomen door Ruiz, te zien die het leven in en het interieur van gevangenissen afbeelden. Curator Alex Kalman ziet Mmusseumm als een plek voor “humanistische journalistiek, waardoor je de hedendaagse wereld via objecten beter begrijpt.” Het thema van gevangenissen past in het  het overkoepelende programma van de goederenlift. Het doel is om artefacten en objecten te laten zien die thema’s uit het dagelijks leven centraal stellen en dieper ingaan op sociale en maatschappelijke kwesties. “Gevangenissen vormen een belangrijk onderdeel van onze maatschappij,” zegt Kalman. “Dit is een manier om dat leven te vermenselijken.”

Binnenplaats. Foto's door Stefan Ruiz

Mmuseumm in New York is open in het weekend. De tentoonstelling loopt nog het hele jaar. Klik hier voor de VICE-docu over Stefan Ruiz, en check hier de website van de kunstenaar.